دوم بهمن، سال‌روز خاموشي عارف قزويني

خبرگزاري دانشجويان ايران - قزوين
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات


دوم بهمن سال‌روز درگذشت عارف قزويني، شاعر و تصنيف‌سرايي است كه غزلياتش حاوي مضامين ملي و وطن‌پرستي بود و در هنر تصنيف تبحري خاص داشت.

به‌گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عارف در آغاز كار ادبي خود به شيوه متقدمان با همان مضمون و محتوا و قالب، شعر مي‌سرود. اما رفته‌رفته با آشنايي بيش‌تر با محيط و اوضاع و احوال اجتماعي و بروز وقايع انقلابي، به شاعري انقلابي، ميهن‌دوست، مبارز راه سعادت و جلوگيري از ستم ستمگران بدل مي‌شود و سرانجام مدافع سرسخت آزادي مي‌شود.

غلامحسين متين در كتاب «عارف، شاعر مردم» همچنين مي‌نويسد: انقلاب مشروطه در شكل گرفتن شخصيت حق‌طلبي و آزادي‌خواهي عارف نقشي عمده داشت و مبارزه با رژيم سلطنت را به‌شدت دنبال مي‌كرد و حكومت جمهوري را مي‌ستود و به‌دست آوردن آزادي ملي و اجتماعي را منوط به به دست گرفتن اسلحه و برانداختن ريشه استبداد مي‌پنداشت.

عارف با استفاده از قالب تصنيف و آميختن شعرهاي خويش با امثال و حكم و ضر‌ب‌المثل‌هاي عادي مردم، شعر خود را هر چه بيش‌تر ساده و روان ساخت و به‌قول د. س كاميسلروف: آثار عارف قزويني نمونه مناسبات جديد انقلابي نسبت به شعر و نمودار پرهيز از تفنن و شاخص تبديل ادبيات به‌يك وسيله واقعي مبارزه در راه آرمان‌هاي ملي است.

عشق به ميهن در تمامي دوران‌هاي زندگاني دشوار شاعر به‌چشم مي‌خورد. او قبل از مرگ مي‌نويسد: «من يك ايراني پاك كه براي او هيچ چيز گران‌بهاتر از وطنش نيست، بوده و باقي خواهم ماند. بگذار كه در گم‌نامي بميرم و آرزوي من اين است كه ملتم نيرومند‌تر و سربلند و كشورم شكوفا باشد.»

در دوران انقلاب مشروط عارف بيش‌تر در تهران بود. مدتي كوتاه نيز در گيلان، اصفهان و اراك به‌سر برد. ظاهرا وقايع انقلابي، به‌قدري شاعر جوان را تحت سيطره خود گرفته بودند كه بقيه مسائل زندگي را در درجه دوم اهميت قرار مي‌داده است. او تمامي استعداد خويش را در موسيقي در خوانندگي و شاعري، وقف انقلاب مي‌كند. دكتر رضازاده شفق مي‌نويسد عارف از نخستين روزهاي نهضت مشروطه در ايران، همراه ملت در مبارزه با آن روبه‌رو بوده است. در اين احوال شعرهاي عارف در جرايد چاپ و در معابر به‌وسيله مردم خوانده مي‌شد و از همين دوره به‌عنوان شاعر ملي، وطن‌پرست و مبارز شهرت بسيار يافت.

كليات ديوان عارف بر 97 غزل، 89 تصنيف و 12 شعر هجويه مشتمل است.

عارف در حدود سال 1300 هجري قمري در قزوين متولد شد. پدرش ملاهادي وكيل بود. عارف صرف و نحو عربي و فارسي را در قزوين فراگرفت. خط شكسته و نستعليق را بسيار خوب مي‌نوشت. موسيقي را نزد حاج صادق خوارزمي فراگرفت.

در سال 1323 هجري شمسي در زمان آغاز 23سالگي عارف كه زمزمه مشروطيت بلند شده بود، او نيز با غزل‌هاي خود به موفقيت مشروطيت كمك كرد.

تا اواخر عمر تصنيف‌ها و شعرهاي ملي سرود. تصنيف‌هاي او از دوران مشروطيت و جنگ جهاني اول تا امروز نيز بر سر زبان‌هاست.

در اواخر عمر به افسردگي دچار شد و در روز دوم بهمن 1316 خورشيدي در همدان درگذشت

ISNA