انتخاب شخصيت های ماندگار سينمای ايران

برای نخستين بار در تاريخ سينمای ايران، ماهنامه فيلم در يک نظر سنجی از منتقدان و نويسندگان مطالب سينمايی شخصيت های برگزيده تاريخ سينمای ايران را معرفی کرده است

برای انتخاب اين شخصيت ها مجله فيلم از شصت منتقد مطبوعات نظرخواهی کرده، در مجموع نام نزديک به دويست شخصيت سينمای ايران از آغاز تا امروز درانتخاب ها آمده و حتی يک شخصيت صامت يعنی حاجی آقا در فيلم حاجی آقا آکتور سينما نيز در ميان برگزيدگان است.
بر مبنای اين نظرسنجی، يازده شخصيت اول ماندگار سينمای ايران به ترتيب عبارتند از :
حميد هامون با بازی خسرو شکيبايی در فيلم هامون به کارگردانی داريوش مهرجويی ۱۳۶۹
-مش حسن با بازی عزت الله انتظامی در فيلم گاو به کارگردانی داريوش مهرجويی۱۳۴۸
-سيد با بازی بهروز وثوقی در فيلم گوزن ها به کارگردانی مسعود کيميايی ۱۳۵۴

سوسن تسليمی در نقش نايی جان در فيلم باشو، غريبه کوچک
-قيصر با بازی بهروز وثوقی در فيلم قيصر به کارگردانی مسعود کيميايی ۱۳۴۸
-آقای حکمتی با بازی پرويز فنی زاده در فيلم رگبار به کارگردانی بهرام بيضايی ۱۳۵۱
-نايی جان با بازی سوسن تسليمی در فيلم باشو غريبه کوچک به کارگردانی بهرام بيضايی ۱۳۶۵
-علی خوش دست با بازی سعيد راد در فيلم تنگنا به کارگردانی امير نادری ۱۳۵۲
-مجيد ظروفچی با بازی بهروز وثوقی در فيلم سوته دلان به کارگردانی علی حاتمی ۱۳۵۶
-خورشيد با بازی داريوش ارجمند در فيلم ناخدا خورشيد به کارگردانی ناصر تقوايی ۱۳۶۶
-اميرو با بازی مجيد نيرومند در فيلم دونده به کارگردانی امير نادری ۱۳۶۳
-سيما رياحی با بازی هديه تهرانی در فيلم شوکران به کارگردانی بهروز افخمی ۱۳۷۹
بازيگرانی مانند بهروز وثوقی، فردين با نقش علی بی غم در فيلم گنج قارون و گوگوش برای نقش بيتا در اين فهرست گنجانده شده اند.

عزت الله انتظامی در نقش مش حسن در فيلم گاو
از بين سی شخصيت برتر اين فهرست فيلم های داريوش مهرجويی با هفت شخصيت در صدر است.
عزت الله انتظامی با 11 و بهروز وثوقی با 9 نقش مختلف، نقش بيشترين شخصيت های برتر سينمای ايران را بازی کرده اند. در ميان بيست شخصيت نخست بهروز وثوقی با سه شخصيت و تعداد امتيازها در اين زمينه رکورد دار است، اما در تنوع شخصيت ها عزت الله انتظامی در صدر قرار دارد

بر مبنای اين نظر سنجی سوسن تسليمی و نيکی کريمی هر کدام ايفاگر نقش شش شخصيت برتر بوده اند و شهره آغداشلو با سه فيلم در فهرست نهايی جای گرفته، در حالی که او فقط همين سه فيلم را در سينمای ايران بازی کرده است.
تنها فيلمساز زن اين مجموعه رخشان بنی اعتماد است که با شخصيت های فيلم هايش به جمع سی نفر اول رسيده است. هردوی اين شخصيت ها زن هستند: طوبا در فيلم زير پوست شهر و آفاق در فيلم نرگس

با اينکه آثار تلويزيونی در اين نظر سنجی مطرح نبوده، اما نيما حسنی نسب در ماهنامه فيلم نوشته است مجموعه تلويزيونی دايی جان ناپلئون با قدرت خودش را به نظرخواهی تحميل کرده و هم در بين بيست نفر اول نماينده دارد و هم رکورددار تعداد شخصيت است.
مجموعه های تلويزيونی بعدی عبارتند از: هزاردستان، قصه های مجيد، کوچک جنگلی و روزی روزگاری

بهروز وثوقی در نقش قيصر در فيلم قيصر
سه شخصيت از سينمای مستند نيز در انتخاب های منتقدان ديده می شود: آسيدعلی ميرزا در فيلم پ مثل پليکان ساخته پرويز کيمياوی، ريزعلی از فيلم اون شب که بارون آمد ساخته بهرام شيردل و حسين سبزيان در فيلم کلوزآپ به کارگردانی عباس کيارستمی.
نکته جذاب ديگر نتايج اين نظر سنجی حضور پنج اقتباس ادبی در سی و يک انتخاب اول است: مش حسن از کتاب عزاداران بيل نوشته غلامحسين ساعدی، ناخدا خورشيد برمبنای اثر داشتن و نداشتن از ارنست همينگوی، ميم از داستان درخت گلابی نوشته گلی ترقی، مش قاسم در مجموعه دايی جان ناپلئون از کتابی به همين نام نوشته ايرج پزشکزاد و سارا بر مبنای نمايشنامه عروسک نوشته هنريک ايبسن
بر اساس نظرسنجی انجام شده توسط ماهنامه فيلم جوان ترين شخصيت های برگزيده اميرو در فيلم دونده، باشو در باشو غريبه کوچک و ميم در درخت گلابی و مسن ترين شخصيت مادر در فيلم مادر است

لادن پارسی

برگرفته از سايت بي بي سي فارسي