راز دفن كودكان در حصار‌هاي ارگ بم فاش شد

محاصره يك ساله، شهروندان ارگ را وادار به دفن كودكان خود در حصار ارگ كرده بود

چندين ماه مطالعه و بررسي پژوهشي كارشناسي در مورد علت دفن كودكان در ميان حصارهاي ارگ بم به نتيجه رسيد. براي باستان‌شناسان مسلم شد كودكان بم در دوران قاجاريه و در جريان محاصره ارگ توسط نصرالدوله فرمان‌فرما در ميان ديواره‌هاي ارگ دفن شده‌اند.



چندين ماه مطالعه و بررسي پژوهشي كارشناسي در مورد علت دفن كودكان در ميان حصارهاي ارگ بم به نتيجه رسيد. براي باستان‌شناسان مسلم شد كودكان بم در دوران قاجاريه و در جريان محاصره ارگ توسط نصرالدوله فرمان‌فرما در ميان ديواره‌هاي ارگ دفن شده‌اند.
كارشناسان پروژه نجات‌بخشي ارگ بم در چند ماه گذشته و در جريان بررسي‌هاي پيمايشي باستان‌شناسي و مستندنگاري حصار ارگ بم در نقاط مختلف آن به بقاياي اجساد كودكان و نوزادان كفن‌پوش در ميان ديواره‌ها برخورد كردند. تاكنون بقاياي 49 جسد در لابه‌لاي حصار ارگ بم به دست آمده است.
«اصغر كريمي»، مردم‌شناس و كارشناس درباره نتايج بررسي‌هاي انجام گرفته، گفت: «از چند ماه پيش بررسي‌هاي ويژه پژوهشي و تاريخي براي تعيين زمان دفن كودكان در ميان حصارها آغاز شد. ما در جريان اين بررسي‌ها متوجه شديم اجساد اين كودكان مي‌بايست در دوره قاجاريه و زماني كه نصرالدوله فرمان‌فرما مشهور به «شاهزاده فيروز ميرزا» ارگ بم را به محاصره در آورده بود، در ميان حصارها دفن شده باشد.»
وي با اشاره به اين مطلب كه در زمان محاصره ارگ، امكان خارج كردن اجساد كودكان وجود نداشته است؛ گفت: «با توجه به اين كه دفن كودكان در اسلام شرايط و مراسم خاص و ويژه‌اي را نيازمند نيست، در دوره يك ساله محاصره ارگ بم، ساكنان ارگ اجساد كودكان خود را پس از كفن‌پوش كردن در ميان حصار جاي داده‌اند. آنها پس از اتمام محاصره بم از انتقال اجساد به خارج از ديواره‌هاي ارگ نيز خودداري كرده‌اند. دفن كودكان در بالاي حصار ارگ بم نيز مي‌تواند مويد همين مطلب باشد.»
به گفته كريمي اجساد بزرگسالاني كه در دوره محاصره در ارگ مرده‌اند، به احتمال زياد در نقاطي خاص قرار داده شده و پس از اتمام محاصره به مكان ديگري در خارج از ارگ منتقل شده‌اند.
براساس متون تاريخي در زمان قاجاريه و پس از آن كه نصرالدوله فرمان‌فرما حاكم كرمان شد، آقاخان حاكم پيشين كرمان بر عليه او شوريد و نصرالدوله هم او را به مدت يك سال در ارگ بم محاصره كرد.
در طي چند ماهي كه از كشف كودكان در ميان حصارهاي ارگ مي‌گذرد كارشناسان از اين كشف به عنوان يك معماي بزرگ ياد مي‌كردند و به همين منظور براي پاسخ به اين معماي بزرگ مطالعات كارشناسي مختلف شروع شده بود.
«فرزاد فروزانفر»، انسان‌شناس در مورد اين مطالعات گفت: «بررسي‌هاي اوليه روي اجساد نشان مي‌دهد كه اجساد به كودكان بين يك ماه تا 8 سال تعلق دارد. برخي از اجساد به دختران و برخي به پسران تعلق دارد.»
ارگ بم يكي از بزرگ‌ترين مجموعه‌هاي خشتي جهان است كه در زلزله پنج دي ماه بخش گسترده‌اي از آن به طور كامل تخريب شد. اين مجموعه شامل ساباط‌ها، حاكم‌نشين، محله عامه و قسمت‌هاي ديگر است.
CHN