wwموفقيتهاي يك مخترع ايراني در سوئد

يك محقق جوان ايراني در ميان 7 جواني است كه بورس تحقيقي آكادمي سلطنتي سوئد را از آن خود كرده است وي مخترع و سازنده سخت ترين نوع شيشه در جهان است
« سعيد اسماعيل زاده با فقط 29سال سن, موفق شد بورس تحقيقي آكادمي سلطنتي علوم سوئد را ازآن خود كند. وي قبل از اين هم لقب جوان ترين استاد دانشگاه در تاريخ علمي سوئد را نصيب خود كرد. سعيد اسماعيل زاده كه در رشته شيمي در سوئد استاد دانشگاه است, با كشف اخيرش موفق شد نامش را در ليست مخترعين و مكتشفين نيز قرار دهد. او مخترع و سازنده سخت ترين نوع شيشه در دنيا است كه از لحاظ خصوصيت در نزديكي الماس است.
آكادمي سلطنتي علوم سوئد يكي از 7بورس تحقيقي سال 2004 خود را به اين جوان ايراني داد تا از جذب شدن وي به ديگر كشورها براي كارهاي تحقيقي جلوگيري كند.
سعيد اسماعيل زاده به همراه خانواده از جمله پدرش كه فيزيكدان و مهندس الكترونيك است, در سال 1982 هنگامي كه او فقط 7سال داشت, به سوئد آمد.
او در سال گذشته بهمراه اشكان پويا يكي از دوستانش دست به احداث شركتي زدند كه اين شركت نيز در ميان 189شركت, جايزه اول 300هزار كروني سازمان توسعه بازرگاني سوئد را نصيب خود كرد. جالب اين كه اين جوان موفق جايزه مقام اول خود را با شركت ديگري تقسيم كرد كه مدير آن نيز سعيد زينعلي يك جوان ديگر ايراني است».

بهرام

When "Persia" became "Iran"

In 1935 the Iranian government requested those countries which it had diplomatic relations with, to call Persia "Iran," which is the name of the country in Persian.

The suggestion for the change is said to have come from the Iranian ambassador to Germany, who came under the influence of the Nazis. At the time Germany was in the grip of racial fever and cultivated good relations with nations of "Aryan" blood. It is said that some German friends of the ambassador persuaded him that, as with the advent of Reza Shah, Persia had turned a new leaf in its history and had freed itself from the pernicious influences of Britain and Russia, whose interventions in Persian affairs had practically crippled the country under the Qajars, it was only fitting that the country be called by its own name, "Iran." This would not only signal a new beginning and bring home to the world the new era in Iranian history, but would also signify the Aryan race of its population, as "Iran" is a cognate of "Aryan" and derived from it.

The Iranian Ministry of Foreign Affairs sent out a circular to all foreign embassies in Tehran, requesting that the country thenceforth be called "Iran." Diplomatic courtesy obliged, and by and by the name "Iran" began to appear in official correspondence and news items.

At first "Iran" sounded alien (for non-Iranians), and many failed to recognize its connection with Persia. Some (Westerners) thought that it was perhaps one of the new countries like Iraq and Jordan carved out of the ruins of the Ottoman Empire, or a country in Africa or Southeast Asia that had just been granted independence; and not a few confused it with Iraq, itself a recent entity.

As time passed and as a number of events, like the Allied invasion of Iran in 1941 and the nationalization of the oil industry under Prime Minster Dr Mohammad Mosaddeq, put the country in the headlines, the name "Iran" became generally accepted, and "Persia" fell into comparative disuse, though more slowly in Britain than in the United States.

This article is a part of "Persia or Iran" by Professor Ehsan Yarshater, published in Iranian Studies, Vol. XXII, No.1, 1989.

--------
Quoted by M.K.

DIASPORA FILM FESTIVAL 2004

Ottawa’s 4th annual Diaspora Film Festival (DFF) presents 11 films this year, focusing on the experience of Iranians, Palestinians, Ugandans, Moroccans and Lebanese living outside their countries of origin. November 4-6 in the Alumni Theatre of Ottawa University. The DFF also takes place in Toronto and Montreal.

While DFF includes productions by well-established filmmakers it also encourages young and emerging directors to participate. Any film or video made by a filmmaker living and working outside his or her country of origin is eligible.

Launched in 2001 to celebrate the diversity of films and videos directed by filmmakers living outside their countries of origin, DFF-Ottawa showcases films and videos from all genres that push the traditional boundaries of storytelling. Screened by a jury, films are selected because of their ability to inspire, provoke, inform and entertain with challenging images, topics, and themes. They can be shorts, features, documentaries, fiction or animation.

Over the past three years, DFF has screened films and videos produced in Canada, the US, the UK, Sweden, France, Norway, Austria, Finland, Germany and the Netherlands. Filmmakers have come from a variety of countries and ethnic backgrounds, including Morocco, Iran, Uganda, Palestine, Israel, Singapore and Lebanon.


Please see festival schedule and film descriptions as attached. For more information, write to information@diasporafilmfest.org or call Mehri Abdollahi at (613) 241-2731. www.diasporafilmfest.org

Festival Schedule and Film Descriptions


Thursday November 4th, 6:30 p.m.

Never (a.k.a. Border); Reza Parsa, Sweden, 1995, 34 min.
Winner of 1996 Oscar for the best short film. Aisha, an Iranian under the threat of deportation, holds a class hostage, threatening to shoot the teacher and the children if her demands are not met.

The Eighth Song; Reza Parsa, Sweden, 2000, 14 min.
An immigrant father makes room for an elderly lady on the bus by taking his son on his lap. But the lady remains standing in the aisle rather than sit down next to the dark-haired pair. It is one of several emotional situations portrayed in the film.

Tigerheart (Tigerhjärta); Reza Parsa, Sweden, 2000, 14 min.
Maria, a 13-year-old, spent the summer with a family in the country. As she prepares to return to the city, she must say goodbye to her host family and to Anton, her first love. Their friendship is put to a severe test before they can share their first kiss.

Meeting Evil; Reza Parsa, Sweden, 2002, 14 min.
A man with 12 minutes left to live sits in the back seat of a car and speaks his words of valediction to the camera. Screened at Cannes, the film was disturbing and highly-controversial. Ingmar Bergman said it contained “perhaps the most astonishing moments ever created in a Swedish film”.


Thursday November 4th, 8:30 p.m.

Jalla! Jalla! (yalla yalla); Josef Fares, Sweden, 2002, 90 min.
Mans, a Swede, and Roro, an Arab, are best friends nearing thirty. Roro’s parents want him to marry an Arab woman as soon as possible, even though he is dating a Swedish girl. When Lebanese relatives turn up in the city and want him to marry their daughter, the trouble begins.



Friday November 5th, 6:30 p.m.

Amnesia Shahin Parhami, Canada, 2001, 14 min
Amnesia (Nesian) revolves around the improvised monologues of veteran Iranian actor Shahram Golchin (Desert of the Tatars (1976), Shatranj va Bod/Chess of the Wind (1977)). It is a cinematic composition that weaves director Shahin Parhami’s signature poetic style of writing with image and sound with Golchin’s improvised performance. Centred on the tale of a suicidal man who can’t remember where he has hidden his gun, Amnesia is a story of fragmented identity, perfumed with longing, the pain of forgetting and of being forgotten.


Meantime in Beirut Merdad Hage, Canada/Lebanon, 2002, 29 min.
Lamice, a 35-year-old Canadian, visits her native country Lebanon. She decides to stay in her war-destroyed childhood home and repair it, an undertaking intimately entangled with the reconstruction of a devastating childhood event. A comic tragedy where past and present intermingle.

Sayeh Kaveh Nabatian, Canada, 2002, 37 min.
Sayeh is a film about a documentary that went wrong. A small film crew follows Shahram Golchin, a former Iranian movie star, to meet a man who has lived in the Paris airport for over a decade.


Friday November 5th, 8:30 p.m.

Tale of Three Jewels; Michel Khleifi, Palestine/Belgium/England, 1994, 112 min.
Youssef, a 12- year-old Palestinian Arab in Gaza, has retreated into an imaginary world. Hunting birds one day, he falls in love with Aida, the young Gypsy leader of a gang of kids. Embarking upon a heroic journey in a bid to marry her, Youssef discovers the meaning of life in an embattled land.



Festival Schedule and Film Descriptions



Saturday November 6th, 6:30 p.m.

Ford Transit; Hani Abu-Assad, Palestine/Netherlands, 2002, 85 min.
Winner, Fipresci Prize, 2003; Thessaloniki International Film Festival. Khatabi transports Palestinians between Israeli military checkpoints in a battered Ford minivan. He takes pride in his ability to negotiate bullets and one-way streets. We see the daily interactions between Israelis and Palestinians that keep tensions at boiling point; hear passengers discuss George Bush, Yasser Arafat and suicide bombers.



Saturday November 6th, 8:30 p.m.

Just a Woman (Juste une femme); Mitra Farahani and Sonbol B.Y., France, 2001, 26 min.
An Iranian man has a sex change and lives as a woman out of public sight, within the four walls of her apartment. Eventually, she dons a chador and prepares herself to venture outside. How in a country like Iran can one desire to be a woman?

Salam; Suad el-Bouhati, France/Morocco, 1999, 30 min.
Old Ali cannot decide whether to stay in France or return to Morocco for the short time that remains of his life. He spends his days of deliberation at Momo’s apartment, pondering his Arab roots and French citizenship.

Malcolm; Kaeim Bakir, Sweden, 2002, 18 min.
A Ugandan refugeed in Sweden, Malcolm lives by day-to-day jobs. He hasn’t seen is son for a long time, and today is his son's birthday. A harrowing drama unfolds in the style of cinema-verité.

سطح بزرگ ترين قمر کيوان رويت شد

فضاپيمای کاسينی که هم اکنون در مدار کيوان می گردد برای نخستين بار به دانشمندان امکان داده است سطح تايتان، بزرگترين قمر کيوان، را از نزديک مشاهده و مطالعه کنند.
فضاپيمای کاسينی در حدود 500 عکس با نمای نزديک از اين قمر که از جمله توفان هايی را در اتمسفر آن نشان می دهد تهيه کرده است.

,,,,,,,,,,,,,,,,اينها نزديک ترين عکس هايی است که از تايتان گرفته می شود
اين يافته ها می تواند اطلاعاتی در مورد گذشته زمين در اختيار دانشمندان بگذارد و به علاوه به مقدمه چينی برای فرود يک واحد کاوشگر در ماه ژانويه بر سطح تايتان کمک کند.

در اين عکس ها سطوح سايه روشن، طوفان های جوی و ابرهای مارپيچی بر فراز قطب جنوب تايتان قابل ديده می شود.

ابزارهای کاسينی به دانشمندان کمک خواهد کرد بيش از پيش پرده از رازهای اين قمر کيوان بردارند، اما اين يافته ها تاکنون از حد انتظار فراتر رفته است.

دانشمندان تايتان را يک "کپسول زمان کيهانی" می نامند. اين تنها قمر گردنده در مدار سيارات منظومه شمسی است که از يک اتمسفر ساده برخوردار است. به تصور دانشمندان جو تايتان به جو زمين پيش از پيدايش حيات شباهت دارد.

,,,,,,,,,,,,تصور می شود تايتان حاوی اقيانوس هايی از مايع متان باشد

پروفسور کارل موری، از دانشگاه کوئين مری در لندن و از اعضای تيم ابزارهای عکسبرداری کاسينی می گويد: "جو تايتان به جو زمين در حالت انجماد شباهت دارد. زمانی که حيات در زمين پديدار شد، موجودات زنده بر جو تاثير گذاشتند و اکسيژن توليد شد که يکی از علل اصلی ادامه حيات ما در زمين است. برای ما مهم است که بدانيم حيات چگونه در ساير نقاط کيهان آغاز می شود و تايتان نقطه بسيار خوبی برای پاسخ گفتن به اين سوال است."

کاسينی بيش از 40 بار از مجاورت تايتان عبور خواهد کرد، اما اين تصاوير نخستين عکس هايی هستند که محلی را که قرار است هويگنز، واحد فرود کاسينی، در آنجا بنشيند نشان می دهد.

هويگنز که ساخت اروپاست در ماه ژانويه بر سطح تايتان فرود خواهد آمد. کاسينی پروژه ناسا، آژانس فضايی آمريکاست.

اين فضاپيما چندی قبل پس از يک سفر چند ساله فضايی به مدار کيوان رسيد و عکس های خارق العاده ای نيز از حلقه کيوان ارسال کرده است.

برگرفته از سایت بی بی سی بهرام

'آدم کوتوله' به شجره انسان پيوست

,,,,,,,,,,,,,,,,,کريس استرينگر نمونه قالب گيری شده 'ال بی 1' را در دست گرفته است


دانشمندان بقايای يک گونه جديد و کوچک از اجداد انسان را در اندونزی کشف کرده اند. اين گونه در دوره ای که اجداد بشر امروزی درحال اشغال نواحی مختلف زمين بودند، در جزيره ای در اين منطقه می زيست.
گونه تازه که به خاطر قد کوتاهش "آدم کوتوله" ناميده می شود حداقل تا 12 هزار سال قبل در جزيره "فلورز" می زيست.

جالب اينجاست که اهالی امروز فلورز در افسانه ها و روايات تاريخی خود به اين آدم کوتوله اشاره می کنند.

جزئيات اين کشف که محافل علمی را به شوق آورده است در نشريه "نيچر" چاپ شد.

از اين اکتشاف به عنوان يکی از مهم ترين کشفيات چندين دهه گذشته تمجيد شده است.

بازوهای بلند

باستان شناسان استراليايی استخوان های اين گونه را به هنگام حفر يک نقطه باستانی به نام "ليانگ بائو" که يکی از متعدد غارهای فلورز است کشف کردند.

بقايای اين اسکلت ناقص در عمق 9/5 متری سطح غار پيدا شد. محققان ابتدا تصور کردند که اينها بقايای يک کودک است. اما تحقيقات بعدی واقعيات ديگری را فاش کرد.

فرسايش دندان ها و خطوط جمجمه نشان می دهد که اينها بقايای يک فرد بزرگسال است. به علاوه مشخصات لگن خاصره حاکی است که او يک زن بوده و يک استخوان در پای اين موجود نيز دلالت دارد که مثل ما انسان ها عمودی راه می رفته است.

اين موجود 18 هزار ساله، که "ليانگ بائو 1" يا "ال بی 1" لقب گرفته است، در گونه تازه ای که "هومو فلورسينسيس" (Homo floresiensis) خوانده می شود طبقه بندی شده است. اين گونه تقريبا با يک متر قد و بازوهای بلند، جمجمه ای به اندازه يک نارگيل داشته است.

,,,,,,,,,,قد اين موجود يک متر بوده و از ابزارهای سنگی پيشرفته ای استفاده می کرده است

محققان پس از آن، بقايای شش نفر ديگر از اعضای همين گونه را کشف کرده اند.

کارشناسان می گويند که بازوهای بلند از مشخصات جالب اين موجود است و می تواند حاکی از آن باشد که بخش اعظم عمر خود را روی درختان سپری می کرده است.

هومو فلورسينسيس احتمالا از گونه ديگری به نام "هومو ارکتوس" (Homo erectus) که بقايای آن در جزيره اندونزيايی جاوا کشف شد، تکامل يافته است.

هومو ارکتوس ممکن است يک ميليون سال قبل وارد جزيره فلورز شده باشد و شگفت اينکه احتمالا با قايق وارد آنجا شده است.

اين درحالی است که تاکنون تصور می شد که ساخت قايق برای سفر در آب های آزاد خارج از توانايی فکری هومو ارکتوس بوده است.

موجودات افسانه ای

جالب تر اينکه ساکنان فلورز افسانه های باورنکردنی و آميخته به جزئيات زياد درباره مردمان کوچکی که در اين جزيره می زيستند و "ايبو گوگو" ناميده می شدند نقل می کنند.

اهالی اين جزيره، "ايبو گوگو"ها را موجوداتی پشمالو به قد يک متر که عادت داشتند چيزهايی در گوش همديگر بلغور کنند توصيف می کنند.

براساس اين افسانه ها، ايبو گوگوها همچنين می توانستند آنچه را اهالی جزيره به آنها می گفتند مثل طوطی تکرار کنند.

آخرين شواهد مربوط به زيست اين نوع انسان در ليانگ بائو به 12 هزار سال قبل، زمانی که يک فوران يک آتشفشان حيات وحش منحصر به فرد فلورز را نابود کرد، بازمی گردد.

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, اين اکتشاف به تنوع گونه ها در ميان اجداد بشر اشاره دارد

با اين حال نشانه هايی داير بر ادامه حيات هومو فلورسينسيس تا مدت ها بعد وجود دارد.

افسانه های جزيره فلورز حاکی است که "ايبو گوگو" زمانی که کاشفان هلندی چند صد سال قبل وارد آنجا شدند هنوز زنده بودند و آخرين افسانه ای که اين موجود در آن نقل شده، به صد سال قبل بازمی گردد.

اما هنری جی، سردبير مجله "نيچر" از اين نيز پيشتر می رود و احتمال وجود گونه هايی مانند هومو فلورسينسيس را در بخش های کشف نشده جنگل های استوايی اندونزی رد نمی کند.

کريس استرينگر، سرپرست بخش تکامل انسان در موزه تاريخ طبيعی لندن، می گويد اين يافته "دانش ما درباره تکامل انسان را بازنويسی می کند" و می افزايد: "وجود اين موجود تا همين 12 هزار سال قبل واقعا شگفت انگيز است."

پيشرفتگی ابزارهای سنگی که در کنار "آدم کوتوله" ها کشف شده است برخی دانشمندان را با توجه به اندازه کوچک مغز اين موجود (تقريبا به اندازه مغز شامپانزه) غافلگير کرده است.

دکتر جی اظهار نظر می کند: "اين نظريه که دست زدن به يک عمل هوشمندانه نيازمند حجم مشخصی از مغز است با اين يافته کاملا به باد رفته است."

از آنجا که اين بقايا نسبتا تازه هستند و هنوز فسيل نشده اند، دانشمندان اميدوارند بتوانند دی ان ای آنها را استخراج کنند که می تواند چشم انداز کاملا تازه ای در زمينه تکامل شجره انسان به دست دهد.


بر گرفته از سایت بی بی سی

بهرام

Total Lunar Eclipse

Total Lunar Eclipse

0

On Wednesday night, Oct. 27th, North Americans can see a total eclipse of the moon.

http://science.nasa.gov/headlines/y2004/13oct_lunareclipse.htm

0

Lunar Eclipse Schedule in Ottawa

0
Wednesday, October 27, 2004
Moon enters Earth's shadow at 9:14 p.m.
totality begins at 10:23 p.m.
totality ends at 11:45 p.m.
Moon exits Earth's shadow at 00:54 a.m. (Oct. 28)

Observers on every continent except Australia can see the event at different times : The pale-white moon will turn pumpkin orange as it plunges into shadow, becoming eerie red during totality. Step outside and see for yourself.

Our planet casts a long shadow. It starts on the ground--Step outside at night. You're in Earth's shadow. Think about it!--and it stretches almost a million miles into space, far enough to reach the moon.

0

M.K.

نمايش فيلم دختر ايروني

مكان:سالن اجتماعات ساختمان سايت دانشگاه اتاوا
J0106آدرس:دانشگاه اتاوا،ساختمان سايت،طبقه زير زمين اتاق
زمان :جمعه ۲۹اكتبر، ساعت 7:30 بعد از ظهر
نمايش فيلم رايگان بوده درعين حال صندوقي براي كمك دوستان در نظر گرفته شده است

گونه: كمدي، اجتماعي کشور: ايران مشخصات: رنگي، ۳۵ ميلي‌متريوب‌سايت رسمی: ندارد
كارگردان: محمدحسين لطيفي نويسنده فيلمنامه: ايرج طهماسب مدير فيلمبرداري: علي الهياري تدوين: كاوه ايماني طراح گريم: مهري شيرازي طراح صحنه و لباس: فروزان خليلي‌فرتهيه كننده: يدالله شهيدي بازيگران: هديه تهراني، امين حيايي، صغري عبيسي (آفرين)، گرشا رئوفي، جهانگير صميمي‌فرد، ليدا عباسي، نغمه مكري

ترانه ? هاي آسماني

جشن ”ترانه‌هاي آسماني” شامگاه سه‌شنبه در فرهنگسراي هنر (ارسباران) برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين برنامه كه به‌همت انجمن ترانه سرايان و با حمايت سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران برگزار شد، شاعراني چون: عليرضا طبايي، محمدعلي بهمني، محمدعلي شيرازي، اكبر آزاد، علي ناصري، عبدالجبار كاكايي، ساعد باقري، عباس سجادي، خليل جوادي، اهورا ايمان، عليرضا بندري و خليل جوادي، شعر خواندند و خوانندگاني همچون: ماني رهنما، نيما مسيحا، علي تفرشي، حميد غلامعلي، همايون كاظمي، مهراج محمدي، فريدون بيگلري و عليرضا شهاب، به هنرنمايي پرداختند.
بخشي از اين برنامه، به تجليل از سال‌ها حضور مستمر ”اسماعيل نواب صفا” ـ ترانه‌سراي پيشكسوت ـ اختصاص داشت. در اين راستا، نواب صفا كه به‌سختي و با كمك دو نفر از همراهانش روي سن قرار گرفت و به‌صورت نشسته سخاني ايراد كرد، گفت: فاصله‌ي من از اينجا با تك‌تك شما زياد است؛ ولي فكر مي‌كنم كه همه‌ي شما را در آغوشم مي‌فشارم.
به گزارش ايسنا وي افزود: از 70 گذشته‌ام و به 80 [سالگي] رسيده‌ام. اگر بخواهم حديث اين 80 سال را بگويم، آموزنده نيست؛ زيرا اگر آموزنده بود كه به‌دنبال شعر و شاعري نمي‌رفتم؛ البته حالا بعد از 80 سال كه مي‌فهمم اين‌همه از ميان مردم فرهيخته و فهميه ”دوست” دارم، تا حدي از پشيماني‌ام كم مي‌شود.
اين ترانه‌سراي پيشكسوت كه سال‌ها با بزرگان موسيقي سنتي كشور همكاري داشته است، همچنين گفت: وقتي كه پاكسازي مي‌كردند، گفتند شما ناپاكان برويد؛ من هم رفتم و خانه‌نشين شدم. گفتم حالا كه در خانه ‌نشسته‌ام چه كنم؟ آثار بزرگاني چون فردوسي و مولوي را خواندم و بعد كارهايي كه كم‌وبيش ناقص مانده بود را در دست گرفتم كه حاصل اين 25 سال خانه‌نشيني، كتاب‌هاي سفرنامه‌ي فرهادميرزا، شرح حال فرهادميرزا، قصه‌هاي شرق، مجموعه ترانه‌هاي خودم و كتاب در حال انتشار ديگري درباره‌ي فرهادميرزا معتمدالدوله شد.
نواب صفا درحالي كه به‌سختي توان سخن گفتن داشت، در پايان تصريح كرد: ما همگي خواهيم رفت؛ ولي از خداوند بزرگ مي‌خواهم كه ايران و ايراني برپا بماند.
در اين گردهمايي، هنرمندان و شاعران ديگري همچون: همايون خرم، امين‌الله رشيدي، عباس خوشدل، احمد ابراهيمي، مهدي آذرسينا، كيومرث منشي‌زاده، رحمت‌الله شاكري، شاهرخ تندروصالح و نيز اسماعيل رحيم مشايي ـ رييس سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران ـ هم حضور داشتند.

گفتني است: اسماعيل نواب صفا از نسل تصنيف سازاني چون رهي معيري، تورج نگهبان، بيژن ترقي و رحيم معيني كرمانشاهي است كه تقريبا با تمامي بزرگان هنر موسيقي كشور در بيش از نيم قرن گذشته همكاري داشته و هماكنون در نهمين دهه ي عمر هم به طبع آزمايي و ترانه آفريني مي پردازد. پس از ۲۸ مرداد، به اين جرم كه همنشين توده ايها بوده بارها به شهرهاي كوچك و بدآب و هواي ايران تبعيد شد. او را بعنوان كارمند راديو به اين گوشه و آن گوشه پرت مي كردند تا در تهران نباشد و او صبورانه همه اين نامردمي ها را تحمل كرد.
وي حدود سه سال پيش ۱۱۰ ترانه اش را به اركستر ملي هديه داد كه به تدريج از آنها استفاده كند.
بسياري از ترانه هاي ماندگان مرضيه، دلكش، هايده، پوران، الهه و... از سروده هاي نواب صفاست. نواب صفا با استاديوي گلها همكاري نزديك داشت و عضو شوراي موسيقي راديو ايران بود و همنشين و همكار نوازندگان و خوانندگان بنامي چون صبا، روح الله خالقي، حسين و پرويز ياحقي، مرتضي خان محجوبي، رضا محجوبي، بنان، قوامي و...
كتاب خاطراتي در سالهاي اخير منتشر كرده است بنام "قصه شمع" كه به سهم خود يكي از با ارزش ترين و دقيق ترين يادمانده هاي چهار دهه موسيقي ايران است.
نواب صفا، به سالهاي كهولت رسيده است. در سالهاي اخير اگر در محفلي براي بزرگداشت و ياد عزيزي حضور يافته عصائي بدست داشته و با تكيه برآن طي مسير كرده است.
Quoted by Prince Ali

اي سراپا همه خوبي تك و تنها به تو مي انديشم

امروز ۳ آبان ، چهارم اكتبر، سال روز در گذشت شاعر عشق ومحبت شاعر "كوچه"ها تنهائي،و "انسانيت" فريدون مشيري است

براي شنيدن " نسيمي از ديار آشتي" (بيوگرافي فريدون مشيري) با صداي خودشان اينجا را كليك كنيد

براي شنيدن " كوچه" با صداي شاعر اينجا را كليك كنيد
فريدون مشيري در سي ام شهريور ماه ۱۳۰۵ در تهران بدنيا آمد. در دوران خردسالي به شعر علاقه داشت و در دوران دبيرستان و سال اول دانشگاه دفتري از غزل و مثنوي ترتيب داد. آشنايي با شعر نو و قالب هاي آثار او را از ادامه شيوه کهن باز داشت. اما راهي ميانه را برگزيد. مشيري، نه اسير تعصبات سنت گرايان شد، نه محجوب نوپردازان افراطي. راهي را که او برگزيد همان حالت نمايان بنيانگذاران شعر نوين ايران بود. به اين معنا که او شکستن قالب هاي عروضي و کوتاه و بلند شدن مصرع ها و استفاده بجا و منطقي را از قافيه پذيرفته و از لحاظ محتوي و مفهوم هم با نگاهي تازه و نو به طبيعت و اشياء، اشخاص و آميختن آنها با احساس و نازک انديشي هاي خاص خود پرداخته و به شعرش اينها چهره اي کاملا مشخص مي دهد.ر

استاد فقيد، دکتر عبدالحسين زرين کوب، درباره فريدون مشيري گفته است: « با چنين زبان ساده، روشن و درخشاني است که فريدون، واژه به واژه با ما حرف مي زند، حرفهايي را ميزند که مال خود اوست، نه ابهام گرايي رندانه، شعر او را تا حد هذيان، نامفهوم مي کند و نه شعار خالي از شعور آن را به وسيله مريدپروري و خودنمايي مي سازد. شعر او، زبان در سخن شاعري است که دوست ندارد در پناه جبهه خاص، مکتب خاص و ديدگاه خاص خود را از اهل عصر جدا سازد. او بي ريا عشق را مي ستايد، انسان را مي ستايد و ايران را که جان او به فرهنگ آن بسته است دوست دارد.»

فريدون مشيري در دوران شاعري خود، در هيچ عصري متوقف نشد، شعرش بازتابي است از همه مظاهر زندگي و حوادثي که پيرامون او در جهان گذشته و همواره، ستايشگر خوبي و پاکي و زيبايي، و بيانگر همه احساسات و عواطف انساني بوده و بيش از همه خدمتگزار انسانيت است.

کتاب هاي اشعار او به ترتيب عبارتند از:

تشنه توفان، گناه دريا، نايافته، ابر و کوچه، بهار را باور کن، از خاموشي، مرواريد مهر، آه باران، از ديار آشتي، با پنج سخن سرا، لحظه ها و احساس، آواز آن پرنده غمگين.

گزينه اشعار او عبارتند از:

پرواز با خورشيد، برگزيده ها، گزينه اشعار سه دفتر، دلاويزترين، يک آسمان پرنده، و همچنين برگزيده اي از کتاب اسرار التوحيد به نام " يکسان نگريستن "

فريدون مشيري در سوم آبان ماه ۱۳۷۹ در سن ۷۴ سالگي در اثر بيماري سرطان دارفاني را وداع گفت.
روحش شاد ويادش گرامي باد
بي تو مهتاب شبي باز از آن كوچه گذشتم

همه تن چشم شدم خيره به دنبال تو گشتم

شوق ديدار تو لبريز شد از جام وجودم،

شدم آن عاشق ديوانه كه بودم



در نهانخانه ي جانم گل ياد تو درخشيد

باغ صد خاطره خنديد

عطر صد خاطره پيچيد



يادم آمد كه شبي با هم از آن كوچه گذشتيم

پرگشوديم و در آن خلوت دلخواسته گشتيم

ساعتي بر لب آن جوي نشستيم

تو همه راز جهان ريخته در چشم سياهت

من همه محو تماشاي نگاهت



آسمان صاف و شب آرام

بخت خندان و زمان رام

خوشه ماه فرو ريخته در آب

شاخه ها دست برآورده به مهتاب

شب و صحرا و گل و سنگ

همه دل داده به آواز شباهنگ



يادم آيد : تو به من گفتي :

از اين عشق حذر كن!

لحظه اي چند بر اين آب نظر كن

آب ، آئينه عشق گذران است

تو كه امروز نگاهت به نگاهي نگران است

باش فردا ،‍ كه دلت با دگران است!

تا فراموش كني، چندي از اين شهر سفر كن!



با تو گفتم :‍

"حذر از عشق؟

ندانم!

سفر از پيش تو؟‍

هرگز نتوانم!

روز اول كه دل من به تمناي تو پر زد

چون كبوتر لب بام تو نشستم،

تو به من سنگ زدي من نه رميدم، نه گسستم"

باز گفتم كه: " تو صيادي و من آهوي دشتم

تا به دام تو درافتم، همه جا گشتم و گشتم

حذر از عشق ندانم

سفر از پيش تو هرگز نتوانم، نتوانم...!



اشكي ازشاخه فرو ريخت

مرغ شب ناله ي تلخي زد و بگريخت!

اشك در چشم تو لرزيد

ماه بر عشق تو خنديد،

يادم آيد كه از تو جوابي نشنيدم

پاي در دامن اندوه كشيدم

نگسستم ، نرميدم



رفت در ظلمت غم، آن شب و شب هاي دگر هم

نه گرفتي دگر از عاشق آزرده خبر هم

نه كني ديگر از آن كوچه گذر هم!

بي تو اما به چه حالي من از آن كوچه گذشتم!

*****

بهرام

صداي ماه

يادي از قمر الملوك وزيري ايزد بانوي آواز ايران....
صداي ماه...
پيرايه يغمايي

بتازگي خانم فرحناز شريفي ، دانشجوي رشته‍ي كارگرداني و سينما – با دشواري بسيار - فيلم مستند و جالبي از زندگي قمر ساخته است.اين فيلم كه "صداي ماه" نام دارد ، با صداي قمر آغاز مي‍شود و با آخرين تصوير وي كه ورود او به يكي از استوديو‍هاي راديو است ، پايان مي‍پذيرد.
گو اينكه در اين فيلم تصوير متحركي از قمر وجود ندارد ، اما حضور وي در سراسر فيلم محسوس است از اين رو مي‍توان گفت صداي ماه فيلمي است در مورد جاودانگي... زيرا توانسته زواياي زندگي هنرمند را به تصوير بكشد و حس جاودانگي را در مخاطب ايجاد نمايد ، اما نكته‍ي جالب اينكه اين فيلم در ايران به دليل داشتن خواننده‍ي تكخوان ِ زن اجازه‍ي پخش نيافته و فقط يك بار براي جمعي از هنرمندان، نويسندگان و روزنامه‍نگاران در موزه‍ي هنر‍هاي معاصر به نمايش در آمد ه و تحسين همگان را بر انگيخته و نيز فرياد اعتراضشان را هم بلند كرده. چنانكه حسين عليزاده به عنوان اعتراض گفته است: " هنر زندگي بخش است... چه در حيات هنرمند و چه بعد از آن! و قمر نخستين زني بود كه پس از موسيقي مطربي قاجاري به طور جدي روي هنر آواز كار كرد. اگر زن نيمي از جامعه است ، چگونه است كه حضورش در عرصه‍هاي مختلف نمي‍تواند كامل باشد؟ اين فيلم در مورد زن هنرمندي است كه در زندگي واقعي خود آزادي را لمس نكرد ، حتا در مرگش هم رها نبود ، به نوعي كه ما براي نخستين بار است كه تصوير گور قمر را در فيلمي مستند مي‍بينيم. قمر جزو شخصيت‍هاي استثنايي ماست و نمي‍شود در جامعه‍اي زن را بزرگ داشت اما هنر او را نديده گرفت. هنر قمر فقط در خواندن آواز خلاصه نمي‍شود ، او يك فعال اجتماعي بود. او جزو ميراث فرهنگي و معنوي ما به شمار مي‍رود و ما براحتي نمي‍توانيم سرمايه‍هاي هنر ملي خود را نا ديده بگيريم."
اما متأسفانه اين سخن‍ها به جايي نرسيده و فيلم همچنان در محاصره ممنوعيت است. باشد روزي كه اززندان بيرون آيد تا همه بتوانند جسارت يك خواننده‍ي زن ايراني را درآن سال‍هاي به تماشا و به گوش بنشينند، شايد نه زماني دور بلكه سال د يگر كه قمر صد ساله مي‍شود!
آري... قمر سال ديگر (۱۲۸۴) صد ساله مي‍شود. اما اين نوشتار نه براي آن است كه قمر و صد سالگي او نوشته شود ، زيرا كه قمر خود بر كتيبه‍ي هنر نوشته شده بود پيش از آنكه ما بخواهيمش نوشت ، اين نوشتار فقط مي‍تواند طرحي از سيماي نا سپاسي و بي‍مهري نژادي باشد كه همواره خود را مهربان ترين مي‍داند...

قمرالملوك وزيري در سال ۱۲۸۴ در قزوين زاده شد. هجده ماهه بود كه مادر خويش را بر اثر بيماري حصبه از دست داد و چون پدرش نيز پيش از آن درگذشته بود، به مادر بزرگ خود پناه برد. خود او در اين مورد مي‍گويد:" هجده ماهه بودم كه مادرم چشم از جهان فرو بست ، آغوش و لبخند مادر را هرگز نديدم. از آن پس به دامان مادر بزرگم ملا خيرالنسا افتخارالذاكرين كه روضه‍خوان زنانه‍ي حرم ناصرالدين شاه بود، پناه بردم. مادربزرگم روضه خوان بود. من بيشتر وقت‍ها با او به مسجد مي‍رفتم و به صدايش گوش مي‍كردم. با صداي او بزرگ شدم اين صداها رفته رفته در گلوي من منعكس مي‍شد و بعضي از روزها كه تنها و بي‍آشنا در خانه مي‍ماندم ، همين صدا را پيش خود زمزمه مي‍كردم."

قمر از همان زمان كودكي در مسجد زنانه راه مي‍رفت و با همان صداي كودكانه اما زنگدار خود مرثيه‍هاي اندوه زده را تكرار مي‍كرد و با پاشيدن كاه و گلاب بر سر حاضران صحنه‍هايي مؤثر و غم انگيز بوجود مي‍آورد. پس از اينكه كمي بزرگتر شد، احساس كرد كه خوانندگي را دوست دارد، پس از مادر بزرگ خواست كه او را به استاد موسيقي بسپارد. مادر بزرگ نخست مخالفت نمود زيرا سپردن دختركان به مربّي مرد- آن هم براي آواز- مرسوم آن زمان نبود، اما هنگامي كه با پافشاري قمر رو به رو شد، موافقت نموده و در پي يافتن استادي برآمد و چندي بعد پير مردي به نام معلم آواز به خانه‍ي آنها راه يافت. اما چيزي نگذشت كه اين استاد نخستين كه هويتش بر همه پوشيده است، چشم از جهان فروبست. قمر و مادر بزرگ در پي يافتن استاد ديگري برآمدند، اما از بخت ناگوار- در اين گيرودارها مادر بزرگ هم كه تنها مشوق و پشتيبان قمر بود، به جهان ديگر پيوست و قمر خرد سال را بدون پشتوانه‍ي عاطفي تنها گذاشت. در اين زمان قمر نيازمند حامي مقتدري بود كه دست سرنوشت استاد بحريني را سر ِ راه او قرارداد و او پدرانه در راه تعليم قمر دامن همت به كمر بست. قمر در خانه‍ي روانشاد بحريني اقامت گرفت و با او به تهران آمد و در مجالس انس او با موسيقي‍دانان سرشناس آن زمان از جمله استاد نظام‍الدين لاچيني آشنا شد و اين همان كسي است كه در بسط شهرت قمر نقش مهمي بر عهده دارد. بدين ترتيب بعد از چندي توانست با ياري و رهنمود وي براي نخستين بارچندين با تصنيف با سرآغازهايي از قبيل ؛ ‍اي جنس بشر تا كي.../ در ملك ايران ، اين مهد شيران.../ تا جوانان ايران به جان و دل نكوشند... / بهار است و هنگام گشت.../ در بهار اميد... ، بخواند و در كمپاني "پلي فون" ضبط كند.
او در آن زمان فقط شانزده سال داشت...
در همين ايام بود كه مهم‍ترين حادثه‍ي زندگي وي كه آشنايي با استاد ني‍داوود - استاد مسلم تار- در محفلي اتفاق افتاد. استاد ني‍داوود در اين باره مي‍گويد: "حدود سال ۱۳۰۰ شبي در محفلي بوديم كه حاضران از دختركي پانزده ، شانزده ساله خواستند ترانه‍اي بخواند. يِكي از حاضران ساز مي‍زد كه من از طرز نواختنش هيچ خوشم نيامد ، اما همين كه خواننده شروع به خواندن كرد ، به واقعيت عجيبي پي بردم. پي بردم كه صداي اين خانم جوان به اندازه‍اي نيرومند و رساست كه باور كردني نيست و در عين حال به قدري گرم است كه آن هم باور كردني نبود. چون صفات "گرم" و "قوي" به ندرت ممكن است در صداي يك نفر جمع بشود. هر صداي نيرومندي ممكن نيست خشونتي نداشته باشد و هر صداي گرمي ، ضعفي. اما خدا شاهد است ، نه قوي بودن صداي قمر آزار دهنده بود ، نه در گرم بودنش ضعفي وجود داشت. منظورم از گرم بودن ، حالت آن صداست كه جذابش ميكند و اين حالت در صداي قمر فوق‍العاده بود. از صاحبخانه ساز خواستم و با صداي قمر شروع به نواختن كردم. بعد هم به او گفتم صداي فوق العاده‍اي داريد ، چيزي كه كم داريد ، آموختن گوشه‍هاي موسيقي ايراني است و پس از پاِيان مجلس آدرس كلاس خود را به او دادم و گفتم شما نياز به آموزش رديف داريد. او از اين پيشنهاد استقبال كرد و با عشق به خوانندگي و نيز تلاش بسيار توانست به سرعت فنون خوانند گي را بياموزد و از آن پس با آن زيبايي شگفت انگيز و آن صداي ملكوتي الهه‍ي آواز ايران شد".
بدين ترتيب كوشش‍هاي پي‍گير قمر در فراگيري فنون آواز باعث شد كه او بتواند در سال ۱۳۰۳ - يعني در ۱۹ سالگي- نخستين كنسرت خود را در سالن گراند هتل (در لاله زار) همراه با ساز استاد مرتضا ني‍داوود بر گزار كند. خود قمر در مورد اين كنسرت مي‍گويد: " آن شب يكي از خاطره انگيزترين شب‍هاي زندگي من است كه هرگز فراموش نمي‍كنم. وقتي وارد سالن شدم همه جا را جمعيت گرفته و ناگفته نماند كه خيلي‍ها هم ناراحت و حتا عصباني بودند. ترس مبهمي در وجودم خانه كرده بود. من با تاج گل زيبايي روي صحنه ظاهر شدم. حاضران با كف زدن و شور و شوق ورودم را به صحنه گرامي داشتند و اين همه استقبال ناگهان به من اعتماد به نفس بخشيد و جان داد. بي‍اختيار اشك شوق در ديدگانم آمد ، اما نواي ساز مرتضا خان به دادم رسيد و فرصتي يافتم تا حنجره‍ام را كه بر اثر فشار بغض منقبض شده بود ، آرام كنم. روي از جمعيت بر گرفتم ونگاهم را به سمت مرتضا خان دوختم واو پس از مد تي با اشاره‍ي سر و چشم به من فهمانيد كه بايد آواز را شروع كنم آب دهانم را قورت دادم و با رعايت آنچه كه تعليم ديده بودم ، آواز را آغاز كردم و ديگر از عهده بر نمي‍آيم كه بگويم مردم در پايان چه كردند. اما بعد از اجراي كنسرت مرا به كلانتري احضار نمودند و تعهد گرفتند كه ديگر بي‍حجاب نخوانم و مشوقانم را كه فكر مي‍كردند بعد از اين اجرا سلامت به خانه‍ام نمي‍رسم در نگراني بسيار گذاشتند. اما من بر خلاف تعهدي كه سپرده بودم ، باز هم به صحنه رفتم و بي‍حجاب رفتم و بي‍حجاب هم آواز خواندم".
بدينگونه مي‍توان گفت قمر نخستين زني بود كه توانست با گستاخي بسيار مزرهاي ممنوع را در ايران درهم بشكند.
از آن پس قمرالملوك وزيري به شهرتي همپايه با استعداد شگرف و هماهنگ با صوت جادويي خود رسيد شهرت او روز افزون گشت. مردم براي ديدن او سر و دست مي‍شكستند. برايش كنسرت‍ها تدارك ديده مي‍شد و بليت اين كنسرت‍ها به بهاي بسيار بالا ، بين ۲۰ تا ۲۵ تومان – يعني برابر با حقوق ماهانه‍ي يك كارمند عالي رتبه‍ي آن زمان – به فروش مي‍رسيد و اين مبلغ در بازار سياه گاه چند برابر مي‍شد. در همين زمان بود كه علي وكيلي، بنيان گذار سينما سپه تهران ، براي او كنسرتي شش روزه ترتيب داد كه اين شش روز به علت استقبال بي‍سابقه‍ي مردم به شش هفته كشيد. بليت‍هاي اين كنسرت به ۵۰ تومان هم رسيد و حتا در شب‍هاي آخر بسياري ازكساني كه بليت نشستن به دست نياورده بودند، تا پايان برنامه ، كنار سالن سراپا گوش ايستادند. مردم كه در تمام مدت خواندن او نفس نمي‍كشيدند ، بعد از پايان خواندن آنقدر شگفت زده مي‍گشتند كه بي‍توجه به فاصله‍ي خودشان و صحنه – با شور و هيجان – آنچه از پول طلا و اسكناس و انگشتري و گردن بند و طوق و خلخال به همراه داشتند ، به سوي او پرتاب مي‍كردند. قمر هم اين مردم را دوست مي‍داشت و مي‍دانست كه متعلق به آنهاست. او از همان آغاز كار خط خود را يافته بود. پس تمامي اين هدايا را مي‍پذيرفت و براي مردم پايين تر به هزينه مي‍رساند؛ خانه‍هاي كوچك مي‍خريد و به مردم بي‍خانمان سر پناه مي‍داد ، بدهي مقروضان را مي‍پرداخت ، براي دختركان تنگدست جهيزيه تهيه مي‍كرد ، براي بيمارستان‍ها تخت مي‍خريد و بطور كلي مي‍توان گفت كه اين سرمايه‍هاي متراكم در دست‍هاي مهربان او به گردش در مي‍آمد.
جعفر شهري كه خود در يكي از اين كنسرت‍ها حضور داشته است ، شرح آن را در كتاب "تهران قديم" به اينگونه مي‍نويسد: "متأسفانه هنگامي كه من وارد سالن شدم ، برنامه شروع شده و قمر بروي صحنه بود و بخشي از آوازش را هم خوانده. دكور عبارت بود از باغ و خانه‍اي روستايي و قمر هم به شكل زني روستايي با يل ِ آلبالويي رنگ چسبان و زيبا و چارقد‍ي گلدار و خوش نقش كه آن را با سنجاق زير گلو محكم كرده بود، جلوي صحنه به روي تخته‍ي نمدي ، پشت چرخ نخ ريسي نشسته و در حالي كه دسته‍ي چرخ را مي‍چرخانيد و وانمود مي‍كرد كه نخ مي‍ريسد ، صداي زيباي خود را در فضا طنين انداز كرده بود. طبق معمول آن زمان خواننده در آغاز غزلي مي‍خواند ، سپس تصنيف و در پايان دو باره آن غزل ِ آغاز را تكرار مي‍نمود. غزلي كه آن شب قمر براي شروع برنامه انتخاب كرده بود ، شعري از سعدي و با اين مطلع بود: جانا بهشت صحبت ياران همدم است / ديدار يار نا متناسب جهنم است". بعد از خواندن غزل قمر نفسي تازه كرد و با صدايي دل نواز به خواندن تصنيفي از امير جاهد به نام " امان از اين دل" پرداخت كه اين تصنِف اينگونه آغاز مي‍شد:
امان از اين دل كه داد / فغان از اين دل كه داد / به دست ِ شيرين / عنان فرهاد /‍اي داد و صد فرياد از اين دل من / اين دل شده سر بار ِ مشكل من / ريزم زبس از ديده قطره قطره / افتاده روي دجله منزل من / رحمي كه از پا... افتادم ‍اي دل / كردي تو آخر... فرهادم ‍اي دل /..... /..... /....
بعد از تصنيف قمر دوباره غزل را تكرار كرد و همچنانكه خط آخر به پايان رسيد ، مردم كه تا آن زمان نفس را در سينه حبس كرده بودند ، با خاموش شدن خواننده يكباره به شور ولوله آمدند و صداي كف زدن‍هاي بي‍فاصله و فرياد‍هاي احسنت و آفرين همه جا را فرا گرفت البته مردم به اين هم بسنده نكردند ، بلكه صله‍ها و پيشكش‍هاي بيشماري بود ، كه به سوي او پرواز مي‍كرد." (۲)

كم كم آوازه‍ي آواز قمر سراسر ايران را فرا مي‍گرفت. مردم هنر دوست دور از پايتخت هم تنها آرزوي بزرگشان ديدن قمر و شنيدن آواز او شده بود. قمر هم كه براي اين مردم حاضر بود جان فدا كند راهي شهرستان‍ها شد و به هر شهري كه وارد مي‍شد براستي غوغايي بر پا مي‍كرد:
در يكي از شهرستانها پس از سه شب اجراي كنسرت ، فرماندار در مقابل مردم جبهه گرفت و دستور لغو برنامه‍هاي شب بعد را صادر كرد، اما جاذبه‍ي وجود و حضور قمر آنقدر زياد بود كه مردم فرماندار را از شهر بيرون كردند...
در زنجان ، هنگام اجراي برنامه آنقدر گل بروي صحنه ريختند كه قمر در ميان آنها ناپديد شد...
در كرمانشاه مسؤلين حاضر نشدند سالن را در اختيار قمر و گروهش قرار دهند ، او كه در اتاقي در يكي از هتل‍ها ساكن شده بود بر بالكن مشرف به خيابان ايستاد و از همان جا براي مردم آواز خواند...
در همدان كه تبعيدگاه عارف قزويني شاعر و تصنيف سراي مردمي بود (و اصلاً قمر بيشتر بخاطر او به آنجا رفته بود) يكي از شورانگيزترين كنسرت‍هاي قمر بر گزار گرديد. عارف با چهره‍اي تكيده در اين كنسرت حضور يافت. قمر پيش از شروع برنامه از او با احترام كسب اجازه نمود، عارف باحركت آرام سر به او پاسخ گفت، آنگاه قمر آغاز خواندن كرد ، از هميشه سحرانگيزتر... و عارف تا پايان خواندن گريست. برنامه كه پايان يافت ، سينه ريزهاي طلا و گلدان‍هاي نقره بود كه به سوي او سرازير گرديد قمر تمام هدايا را با افتخار به عارف پيشكش نمود، اما عارف با عزت نفسي كه در خود داشت نپذيرفت ، و قمر هدايا را از سوي عارف ميان فقرا قسمت كرد... (۳)
در آن روز‍ها درآمد كنسرت‍هاي قمر سر به فلك مي‍كشيد. بي‍مناسبت نيست كه همين جا گفته شود ، در مجالس خصوصي بعد از هر چهچه‍اي كه مي‍زد كمترين صله‍اش اين بود كه دهانش را پُر از اشرفي طلا كنند
اما قمر هرگز در برابر اين اعيان و اشراف سر خم نكرد ، او صله‍ي هنر خود را مي‍گرفت ولي روحش در آسمان ديگري در پرواز بود. او به دور از شعار‍هاي تو خالي و پر سروصدا و مردمي ‍بود.
رضا وهداني در اين زمينه مي‍نويسد؛ يك شب بعد از اجراي كنسرت در گراند هتل و اوج شهرت قمر بود كه تيمور تاش وزير دربار رضاشاه ، از مهماني مجللي ياد داشتي براي قمر فرستاد وازاوخواست كه به خانه‍اش برود. قمر از رفتن خودداري كرد و زير نامه نوشت: اگر تو تيمورتاش هستي ، من هم قمرم!(۴)
جعفر شهري هم در اين باره اشاره‍اي دارد كه شنيدني است. او مي‍نويسد: قمر دختر يتيمي را به فرزندي برگزيده و به سر و سامان رسانده و در تدارك جشن عروسي بود كه علي اكبر داور وزير ماليه‍ي (وزير دارايي) آن زمان كلاه خود را پر از سكه‍ي طلا نمود و برايش پيام فرستاد كه به نشاني اين كلاه در ميهماني خانه‍اش حضور يابد. قمر كلاه پراز سكه را واپس فرستاد و پاسخ داد كه برو به فرستاده‍ات بگو ، امشب همه‍ي طلاهاي دنيا از آن من است! امشب عروسي دختر من است و مي‍خواهم فقط براي دل او آواز بخوانم ، نه براي تو و طلاي تو...
اما قمر هر چه از رجال اين چنيني دوري مي‍جست ، به محافل ادبي عشق مي‍ورزيد. شاعران پر آوازه‍ي آن دوران از قبيل؛ ملك الشعراي بهار ، ميرزاده عشقي ، عارف ، ايرج ميرزا ، شهريار او را چون نگيني پر بها در حلقه‍ي خود مي‍گرفتند و هنر او رادرحد يك هنرمند آزاده ارج مي‍گذاردند و موجه‍ترِين و زيباترين شعرهاي خود را به او مي‍دادند تا بخواند و نيز در وصف او شعر‍هاي زيبا مي‍سرودند ، در اين ميان شيفتگي ايرج ميرزاي خوش ذوق- كه گويا گوشه‍ي چشمي هم به قمر داشت - از همه بيشتر بود او در چندين شعر خود از قمر به صراحت نام مي‍بَرَد. در يكي از اين شعرها در ستايش قمر مي‍گويد كه قمر اصلاًً اين جهاني نيست و به اشتباه به اين جهان خاك پيوند خورده است. او مي‍گويد كه خداوند در اصل قمر را براي دل خود آفريد ، اما چون جهان را خلق كرد و پي برد كه چيزي كم دارد، بخاطر نقطه‍ي كمال هستي دل از قمر كَند و او را به زمين فرستاد:
قمر آن نيست كه عاشق بَرَد از ياد او را
يادش آن گل نه ، كه از ياد برد باد او را
مَلَكي بود قمر پيش خداوند عزيز
مرتعي بود فلك خرّم و آزاد او را
چون خدا خلق جهان كرد به اين طرز و مثال
دقتي كرد و پسنديده نيافتاد او را
ديد چيزي كه به دل چنگ زند در او نيست
لاجَرَم دل ز قمر كَند و فرستاد او را
حسن هم داد خدا بر وي و حسن عجبي
گر چه بس بود همان حسن خدا داد او را
بلبل از رشك وي اينگونه گلو پاره كند
ورنه از بهر چه است اين همه فرياد او را؟(۵)

قمر هم بعد از مرگ ايرج ميرزا به سر ِ خاك او رفت و ترانه‍ي "امان از اين دل..." ، سروده‍ي امير جاهد را با آواز مؤثر به ياد او خواند چرا كه اميرجاهد اين ترانه را به نام ايرج سروده و در بندي حتا نام او را نيز مي‍آورد:
اي گنج دانش! ايرج كجايي؟/ در سينه‍ي خاك پنهان چرايي؟/ تا بوده در اين دنياي فاني / كي بوده از خوبان ، بجز رنج جدايي...
وهداني در مقاله‍ي خود مي‍نويسد در آن زمان‍ها بدون استثنا صاحب هر قهوه خانه بخاطر صفحه‍هاي قمر - با هر جان كندني كه بود - يك گرامافون مي‍خريد و آن وقت ولوله‍اي جلوي قهوه خانه‍ي خود به راه مي‍انداخت. قمر كه ناگزير بود براي آنكه شناخته نشود خود را در چادر و پيچه بپوشد و با درشكه رفت وآمد كند ، هر گاه كه اين گروه انبوه و شوريده را مي‍ديد كه دور گرامافون قهوه خانه‍ها جمع شده و مستانه به صدايش گوش مي‍كنند از ته دل قربان صدقه شان مي‍رفت.
مي‍گويند روزي قمر سوار بر درشكه مي‍خواسته به جايي برود كه درشكه از جلوي قهوه خانه‍اي كه صداي قمر را پخش مي‍كرده ، رد مي‍شود. درشكه چي آهي مي‍كشد و مي‍گويد: چه مي‍شد خدا به من هم پولي مي‍داد تا مي‍توانستم قمر را براي عروسي پسرم دعوت كنم. قمر بلا فاصله مي‍گويد: خدا را چه ديده‍اي ، شايد قمر در عروسي پسر تو هم آواز بخواند. درشك چي از سر ِ حسرت آهي مي‍كشد و مي‍گويد: ‍اي خانم قمر كجا و عروسي پسر من كجا؟ تا پولدارهايي مثل تيمورتاش‍ها و حاج ملك‍التجارها باشند ، كجا دست ما به دامان قمر مي‍رسد؟ قمر پس از دلداري درشكه‍چي بگونه‍اي كه دو دوست با هم به گفتگو مي‍نشينند ، از كم و كيف عروسي و زمان و مكان خانه‍ي عروسي با خبر مي‍شود و مي‍فهمد كه عروسي در خانه‍اي در جنوب شهر و دو روز د يگر است.
دو روز ديگر ، بعد از ظهر همه‍ي مقدمات يك جشن با شكوه را از فرش و قالي و ميز و صندلي و شيريني و ميوه و برنج و روغن و ديگ و ديگبر و ظرف و ظروف آماده مي‍كند و به چند نفر مي‍دهد كه به خانه‍ي عروسي ببرند. كارگزاران در پيش چشمان حيرت زده‍ي درشكه چي و اهل خانواده ، خانه را به نحو زيبايي مي‍آرايند و چراغاني مي‍كنند. طرف‍هاي غروب قمر با يك دسته مطرب رو حوضي وارد خانه‍ي عروسي مي‍شود ، با ورود او شور و غوغايي در در و همسيگان در مي‍گيرد، بلوايي به پا مي‍شود ، مردم براي ديدن او به پشت بام‍ها هجوم مي‍برند ، درشكه چي كه تازه موضوع را در يافته است ، مي‍خواهد از شادي و شرمندگي خود را روي پاهاي قمر بياندازد ، اما قمر نمي‍گذارد و مي‍گويد نگفتم خدا بزرگ است ، اين هم قمري كه آرزويش را داشتي و بدان كه من هرگز يك شاخه موي شما‍ها را با صد تا از آنها كه گفتي عوض نمي‍كنم. آنگاه پس از خواندن چند دهن آواز جانانه و هديه دادن به عروس و داماد ، به مطرب‍ها مي‍سپارد تا آنجا كه ممكن است بزنند و بخوانند و عروسي را گرم و نرم كنند و مجلس را ترك مي‍كند.
قمر بدينگونه تا سال تأسيس راديو - ۱۳۱۹ شمسي - فعاليت‍هاي خود را ادامه داد. پس ازآن صداي بي‍نظير او از راديو، همراه با سنتور حبيب سماعي ، تار مرتضا ني داوود ، و گاه ويلن ابوالحسن صبا به گوش دوستدارانش مي‍رسيد و آنها را محظوظ مي‍كرد و بي‍ترديد مي‍توان گفت وي تا سال ۱۳۳۲ در اوج قرار داشت و يكه تاز ميدان هنر بود. در اين سال قمر آواز ارزنده‍اي همراه با نوازندگي برادران معارفي در راديو ضبط كرد و اين آخرين كار اوبود (۶)، زيرا بعد از آن به علت سكته ، آن حنجره‍ي جادويي از كار افتاد. از آن پس قمر خانه نشين و بستري گرديد و در تنگناهاي مالي گرفتار آمد ، دوستانش او را ترك گفتند، در اين روزهاي دلتنگي از مردمي كه قمر اينهمه به آنها مهر ورزيد و هنر ارزنده‍ي خود را نثارشان كرد، در زندگي او رد پايي نيست و همين سال‍هاست كه همه چيز و همه كس را زير سؤال مي‍برد.
بعد از چندي در پي تأمين معاش برآمد و بناگزير در كافه‍ي شكوفه نو استخدام شد ، با شبي سي تومان. جعفر شهري در اين مورد گزارشي دارد كه بر اساس آن مي‍توان به داوري نشست. شهري مي‍گويد:
شنيدم كه قمر در شكوفه نو برنامه دارد ، از آنجا كه هميشه در ذهنم به او ارادتي عظيم داشتم دعوت دوستم را بي‍صبرانه پذيرفتم و به ديدارش شتافتم. شكوفه نو كافه رستوران معروف و بزرگ و شلوغي در خيابان سي متري بود و توسط شخصي به نام حجازي اداره مي‍شد. دانستم كه اين كافه قمر را براي شبي نيم ساعت با سي تومان مزد ، اجير كرده است. مي‍خواستم ديدار بيست و اندي سال پيش را با او تازه كنم. ساعت ۱۱ شب بود كه قمر به روي صحنه آمد. بايد گفت كه اين موقع بدترين زماني است كه مي‍توان به يك خواننده داد و اين زمان را معمولاً خوانندگان و هنرمندان درجه‍ي پايين اداره مي‍كنند ، نه خواننده‍ي پيش كسوتي چون قمر؛ چرا كه همه مست و پاتيل‍اند و هنر آواز برايشان بي‍معني است و فقط خواننده‍اي با اطوار‍هاي نابهنجار مي‍تواند مشتريان را سرگرم كند. باري... قمري كه آن شب ديدم با قمر ۲۰ سال پيش از زمين تا آسمان فرق كرده بود. مو‍هايش جو گندمي نزديك به سفيد ، قامتش خميده ، تواضعش بي‍رمق ، و صدايش بي‍حوصله بود طبق معمول ِ خود آوازي و تصنيفي خواند و عده‍ي قليلي از سالخوردگان برايش كف زدند، او هم سري از روي خستگي و دلتنگي فرود آورد و سپس صحنه را ترك گفت. بسيار غمگين شدم و با اندوه از دوستم پرسيدم ؛ قمر كجا و اينجا كجا؟ دوستم از روي تأسف سري تكان داد و گفت: همه از استيصال است ، از استيصال! آنگاه از شكوفه نو بيرون آمدم چرا كه تحمل آن صحنه را نمي‍توانستم كرد و در طول راه تمام مدت به ناسزاواري آنچه ديده بودم ، فكر كردم...
چند روز بعد شنيدم كه به علت اعتراض مشتريان از شكوفه نو هم جوابش كرده‍اند و قمر دوباره خانه نشين شده است. بعد از آن همواره جوياي حالش بودم و هر بار مي‍شنيدم كه وضعش از روز پيش بدتر است ، تا اينكه روزي در خانه اش به ديدارش رفتم و آنچه ديدم گريه‍آور و تلخ بود: در بستر بيماري و غربت و بي‍كسي افتاده بود و دچار بيهودگي و از همه بدتر فقر شديد بود. سپاس نامه‍ي هنري او در يك تخته قالي نخ نما، يك آينه غبارگرفته و بستر محقري در وسط اتاق كه خود در ميان آن دراز كشيده بود، خلاصه مي‍شد"(۷)
قمر به اين ترتيب تا شش سال با زندگي دست و پنجه نرم كرد و سر انجام ساعت ده و نيم بعد از ظهر روز پنجشنبه چهاردهم مرداد سال ۱۳۳۸ چشم از جهان فرو بست. روز نامه‍ي كيهان در مورد مرگ او نوشت: "بانو قمرالملوك وزيري كه يكي از افتخارات موسيقي ايران بود زندگي را بدرود گفت."
مجله‍ي تهران مصور به نقل قول از دكتر ساسان سپنتا نوشت:" جنازه‍ي قمر صبح روز جمعه براي انجام مراسم مذهبي به امام زاده قاسم فرستاده شد. پس از شستشو هنگامي كه جسد او را به يكي از مساجد شهر منتقل كردند ، تا به وسيله‍ي راديو - براي تشييع از مردم هنر دوست دعوت به عمل آورند ، هيچيك از متوليان مساجد حاضر نشدند كه آن را تنها يك شب به عنوان ميهمان بپذيرند، به ناچار پيكر او را چون اشخاص مجهول‍الهويه به سرد خانه‍ي پزشكي قانوني سپردند.
روز بعد - روز خاكسپاري- با اينكه از طريق راديو براي شركت در مراسم از همگان دعوت شده بود ، از خيل هنرمندان خبري نبود ، تنها تعداد اندكي از مردم عادي و چند چهره‍ي آشنا از جمله مرتضا ني‍داوود ، حسين تهراني ، ذبيحي و بديع زاده حضور داشتند. هنرمندان مرثيه مي‍خواندند و مردم كم و بيش مي‍گريستند و بدينگونه قمر به زندگي جاودانه‍ي خود پيوست.
اما چه‍اندوه از اينكه متوليان رياكار مساجد اين روح ناب انساني را نپذيرفتند. جنازه‍ي قمر را اگر در خرابات هم مي‍گذاردند ، با مسجد تفاوتي نداشت چرا كه روان او سال‍هاي سال بود كه به آن ملكوت اعلا پريده بود و آن انديشه‍ي درخشان ، هزاران سال نوري با اين ارواح غير انساني فاصله داشت به قول عماد خراساني:
پيش ما سوختگان مسجد و ميخانه يكي است
حرم و دير يكي ، سبحه پيمانه يكي است
اين همه جنگ و جدل حاصل كوته‍نظري است
گر نظر پاك كني كعبه و بتخانه يكي است
قمر الملوك وزيري در تاريخ موسيقي ايران يك معجزه بود او صرف نظر از هنر آواز در زماني كه زنان در ايران اعتباري نداشتند ، سد‍ها را شكست ؛ آواز خواند...آن هم در حضور مردان...، آن هم بدون حجاب... كه هر يك از اينها به تك تك - در آن زمان - براي زن ايراني گناهي بس بزرگ به حساب مي‍آمد و در اين راه متجاوز از ۲۰۰ اثراز خود از او حاصل آمد، افسوس كه در زمان زندگي‍اش نه ارزش هنرش شناخته نشد و نه ارزش انسانيتش و اكنون اگر بگوييم يا نگوييم ، ديگر چه ثمري دارد ؛ كه به شهريار:
تا هستم ‍اي رفيق نداني كه كيستم
روزي سراغ وقت من آيي كه نيستم
بنان به قمر لقب "ام كلثوم" داده بود و مي‍گفت: قمر ملكه‍ي آواز ايران و در واقع پل ارتباطي ميان قدماي قبل از خود و آيندگان بعد از خود بود. او موسيقي دِلِي دِلِي گذشته را با تحرير‍هاي بي‍نظيرش سر و ساماني بخشيد.(۸)
روانشاد سعيدي سيرجاني هم قمر را‍ ام كلثوم ايران مي‍دانست. وي در گفتاري شور‍انگيز با حسرت و تأسف عنوان كرد: "نمي‍دانم چگونه است كه وقتي‍ام كلثوم مي‍ميرد ، مصر عزا دار مي‍شود. همه‍ي مردم حتا جمال عبدالناصر در تشييع جنازه‍ي او شركت مي‍كنند، خانه‍ي او را بعد از مرگش به موزه تبديل مي‍نمايند ، اما هنگامي كه قمر آزاده و مهربان بعد از آن همه سختي‍ها از ميان مي‍رود، آب از آب تكان نميخورد، هيچكس خبردار نمي‍شود و در نهايت مسجديان هم با اين جنازه‍ي معصوم اينگونه بي‍خردانه و ناجوانمردانه رفتار مي‍كنند." (۹)
امير جاهد كه شعر و آهنگ بسياري از تصنيف‍هاي قمر را ساخته است در مورد قمر مي‍گويد: قمر زني بسيار شجاع و بسيار خوش قريحه بود. قدرت حنجره‍ي او را در هيچكس نديده‍ام... قمر از آواز سرشار بود... در فاصله‍ي شش ماه...، من هر هفته ، دو تصنيف براي او ساختم و قمر در همان شب به درستي آهنگ تصنيف را مي‍فهميد و بدون تفحص ، صبح فردا آن را اجرا مي‍كرد. يك چنين استواري من در كسي نديده‍ام."
ساسان سپنتا مي‍گويد صداي قمر صاف و داراي جذابيت و درخشندگي بود. او از عهده‍ي خواندن تصنيف و آواز به خوبي بر مي‍آمد. وسعت صداي او در اجراي تحرير‍ها در بم و اوج ، نشانه‍ي توان او در خوانندگي بود. طنين صداي قمر خاص خود او و چون از ابتدا با ساز پرده دار (تار) تمرين كرده بود ، نت‍هاي گام را به خوبي ادا مي‍كرد و بر اثر نوعي بازتاب مطبوع صوت ، در حفره‍هاي صوتي فوق حنجره ، آواز او زنگ و درخشندگي خاصي داشت. بعد از قمر اكثر خوانندگان راديو با ميكروفون و دستگاه‍هاي تقويت كننده كمبود دامنه‍ي صداي خود را با نزديك خواندن در ميكروفون جبران مي‍كردند ، در حالي كه صداي پر دامنه‍ي قمر در هواي آزاد و سكوت شب تا فواصل زياد شنيده مي‍شد. به هنگام آواز دهان او كمي باز بود و به متانت و با قيافه‍اي آرام مي‍خواند و صداي آهنگين و درخشان و خوش طنين او بر شنونده تأثير مي‍نهاد". ساسان سپنتا ادامه مي‍دهد: "از قمر متجاوز از دويست اثر بروي صفحه‍ي گرامافون ضبط گرديد كه اولين آن‍ها تصنيف جمهوري از عارف در ماهور بود، سپس صفحه‍هاي؛ گريه كن كه دگر/اي دست حق و چند تاي ديگر از عارف. از تصنيف‍هاي خوب قمر يكي نگار من در بيات ترك ، و ماه من در اصفهان است كه سازنده‍ي آن ني داوود بود. ازاو چند تصنيف از ساخته‍هاي امير جاهد و عشقي و درويش و نيز چند قطعه‍ي ضربي هم ضبط شد كه يكي از آنها ضربي معروفي است كه با اين شعر شروع مي‍شود: شبي ياد دارم كه چشمم نخفت / شنيدم كه پروانه با شمع گفت كه بعد‍ها خاطره‍ي پروانه آن را باز خواني نمود." سپنتا در مورد دشواري‍هاي خوانندگي در آن زمان مي‍گويد "لازم به تذكر است كه علاوه بر مشكلات فني ضبط صفحه ، در آن زمان مشكلات ديگري نيز دامنگير هنرمندان و هنردوستان مي‍شد – كه هنوز هم كماكان وجود دارد – از جمله مشكلي كه بعد از ضبط تصنيف جمهوري ِ عارف كه قمر خوانده بود ، چنانكه خود قمر در اين مورد گفته است روزي كه در همدان كنسرت داشتم به اين فكر افتادم جواني را كه از همدان برايم نامه مي‍فرستاد و به آوازم اظهار علاقه مي‍كرد، ملاقات كنم. معلوم شد كه او به علت اينكه مارش جمهوري مرا نزدش يافته‍اند ، به جرم جمهوري خواهي زنداني است (چون آن موقع دستور داده بودند كه اين صفحه جمع شود و هر كس آن را نگه مي‍داشت تحت تعقيب قانوني قرار مي‍گرفت) ، اما من اجراي كنسرت را مشروط به آزادي آن جوان نمودم و رييس شهرباني خواستِ مرا اجرا كرد... و شب همان روز جوان را كه به فتحعلي قهوه‍چي معروف بود ، با چشمان اشكبار جزو حاضران ديدم." (۱۰)
بسيار دردمندانه است كه گفته شود قمر حتا تا آخرين روز‍هاي زندگي خود - با همه بيماري و ناتواني - با چادر و به صورت ناشناس به محدوده‍ي اداره‍ي راديو مي‍رفته، تا با آن مكان از دور تجديد خاطره‍اي كند و اين نشان مي‍دهد كه يك هنرمند تا چه اندازه مي‍توانسته به هنرش و به آشيانه‍ي راستينش بيانديشد... نواب صفا در اين زمينه مي‍گويد: " تابستان سال ۱۳۳۸ بود... سه شنبه ۱۲ مرداد. هنگام خروج از از راديو ديدم خانم قمر با چادر سياه كه تقريباً بعد از چهل و چند سالگي هميشه بر سر داشت ، كنار نرده‍ها ايستاده است... دو روز بعد ، يعني پنجشنبه چهاردهم مرداد ، خبر شديم كه ستاره‍ي عمر قمر فرو مرد. او به هنگام مرگ بيش از پنجاه و چهار سال نداشت."(۱۱)
قمر الملوك وزيري همواره در طول زندگي ۵۴ ساله‍ي خود ، به مردم - اعم از مردم معمولي و طبقه‍ي هنرمند - بدون چشمداشت كمك بسيار نمود چنانكه بعد از مرگ پروانه خواننده‍ي قديمي (مادر خاطره‍ي پروانه) ، به نوعي سر پرستي خاطره و برادر كوچكش را بر عهده گرفت و نيز در اواخر زندگي‍اش در سال ۱۳۳۰ با استوديو پارت فيلم كه در آستانه‍ي ورشكستگي بود، همكاري نمود و در فيلمي به نام مادر ، ساخته‍ي اسماعيل كوشان ظاهر شد و در صحنه‍اي آوازي در چهارگاه خواند و همين بازي كوتاه – به دليل شهرت قمر باعث شد كه پارت فيلم از ورشگستگي نجات يابد. بازيگران ديگر اين فيلم دلكش ، جمشيد مهرداد ، زينت نوري و.. و... بودند. قمر براي اين فيلم فقط ۲۰۰۰ تومان دريافت كرد كه آن هم هزينه‍ي تهيه‍ي لباسش گرديد. به ادعاي اسماعيل كوشان تنها نسخه‍ي اين فيلم كه تنها تصوير متحرك قمر را در خود داشت ، در آتش سوزي از بين رفته است.
قمر زني بود با شهامت ، نيكوكار ، متكي به خود ، و محكم... وكسي چه مي‍داند شايد سختي‍ها و تنهايي‍هاي دوران كودكي و ازدواج نامناسب و جدايي پر شتاب او از زندگي زناشويي در نو جواني و تلاش پي گير او براي رسيدن به عشق جاودانه اش آواز در شكل گيري اين شخصيت استوار نقش عمده داشته است و اكنون نوشته را با غزلي از شهريار شاعر معاصر كه در ستاِش قمر سروده به پايان مي‍بريم.اين غزل ضمن اينكه به احساس ايرج ميرزا به قمراشاره مي‍كند ، يآدآور بزمي است كه قمر ستاره‍ي درخشان آن بوده است.
خاطره اش در خاطرمان همواره زنده باد!


از كوري چشم فلك امشب قمر اين جاست
آري قمر امشب به خدا تا سحر اين جاست
آهسته به گوش فلك از بنده بگوييد
چشمت ندود اين همه ، امشب قمر اين جاست
آري قمر آن قمري خوش خوان طبيعت
آن نغمه‍سرا بلبل باغ هنر اين جاست
شمعي كه به سويش من ِ جانسوخته از شوق ،
پروانه صفت باز كنم بال و پر اين جاست
تنها نه من از شوق سر از پا نشناسم
يك دسته چو من عاشق بي‍پا و سر اين جاست
مهمان عزيزي كه پي ديدن رويش
همسايه همي سر كشد از بام و در اين جاست
ساز خوش و آواز خوش و باده‍ي دلكش
اي بي‍خبر آخر چه نشستي؟ خبر اين جاست!
آسايش امروزه شده درد ِ سر ِ ما
امشب دگر آسايش بي‍درد ِ سر اين جاست
اي عاشق روي قمر ، ‍اي ايرج ناكام!
بر خيز كه باز آن بت بيدادگر اين جاست
آن زلف كه چون‍ هاله به رخسار قمر بود ،
بازآمده چون فتنه‍ي دور قمر اين جاست
اي كاش سحر نامده ، خورشيد نزايد ،
كامشب قمر اين جا ، قمر اين جا، قمر اين جاست

----------------------------------
پانويس‍ها:
۱ – تاريخچه‍اي بر ادبيات آهنگين ايران ، ص ۹۵
۲ – جعفر شهري ؛ تهران قديم ؛ جلد اول ؛ ص۳۰۴ و ۳۰۵
۳ – بهزاد ميرزايي ؛ چيستا ؛ سال هجدهم ؛ شماره‍ي ۶و۷ ؛ ص۴۷۴
۴ – رضا وهداني ؛ ماهنامه‍ي آدينه ؛ شماره‍ي ۱۲۹ ؛ ص ۱۹
۵ – ديوان ايرج ميرزا ؛ به اهتمام دكتر محجوب؛ ص ۶۵
۶ - متأسفانه راديو نوارهاي آواز او را با اركستر معارفي پاك كرد و با اين كار بزرگترين لطمه را به گنجينه‍ي هنر آواز ايران وارد نمود.
۷- جعفر شهري ؛ همانجا
۸ – تصنيفها ، ترانه‍ها، و سرودهاي ايران زمين ؛ به كوشش سعيد مشكين قلم ؛ ص ۷۵
۹- مجلس بزرگداشت روانشاد حبيب يغمايي اردي بهشت ۱۳۷۲
۱۰- ماهنامه‍ي هنر و مردم ؛ پاي صحبت امير جاهد ، شهريور ۱۳۵۲
۱۱- قصه‍ي شمع ، خاطرات هنري نواب صفا ، ص۳-۳۳۲
Quoted by Prince Ali

eftari

Salam be hame,

Our friends in MSF (Muslim student federation at UoO ) are hosting Eftar
events every Tuesday nights in the month of Ramadan.

Next ftar: Tuesday Oct 26th/2004 at 5:30 in UCU 216 and there will be an
English speaker

Everybody is welcomed


Sara

Biography of Sima Bina

Biography
Sima Bina born in Khorasan, in the heart of a popular tradition, Sima Bina started her career on Iranian radio at the age of nine, under the direction of her father, Ahmad Bina - a master of Iranian classical music and poet who wrote many of her early songs.


Radio Yaran
She studied the repertoire of learned music "radif" and singing technique with great masters such as Maaroufi and Zarrin Panjeh.She went on to acquire her own solo programme, Golhaye Sahraii (Wild Flowers), presenting a collection of folk songs and music from various regions of Iran, which is still remembered today.






After graduating from Tehran University in 1969, majoring in Fine Arts, Sima Bina continued and perfected her knowledge of radif with the highly subtle teaching of great Master Davami.since 1979, along with teaching Iranian classical music and vocality to selected students.



Conversation


Sima Bina has focused on doing further research on Persian folk songs, collecting, recording, writing and re-interpreting popular regional music, especially from Khorasan, her native land. By travelling to most remote places all over Khorasan, Sima has been able to gather and revive a collection of almost forgotten songs and melodies. She has thus gained a unique position in the history of Persian music.






Since 1993, Sima Bina has been invited to present her collection of Persian folklore songs in world festivals all over the world, including ´97 Vœrlden I Norden in Norway, ´99 WDR Weltmusik Festival in Bonn/Germany, and the forthcoming Raza 2000 Festival on Khorasan Music in Utrecht/Netherland, Bruxelles and Gent/Belgium, Festival de Músiques del Món 2000 Barcelona/Spain. Due to her devotion and dedication to the Iranian folk music, Sima Bina can now see the materialization of thirty years of meticulous work by making her music known worldwide.



Conversation

Refrence:www.sima-bina.com

شاعر ملي چه كسي است؟

شعر شاعر ملي بازتاب روحيه يك ملت است و شاعر ملي شاعري است كه بتواند يك ملت را به صورت جمع نشان دهد.
مساله انتخاب يك شاعر به عنوان شاعر ملي و يك روز به نام روز ملي شعر، دغدغه اي است كه از مدت ها پيش، ذهن بسياري از صاحبنظران و كارشناسان و شخصيت هاي فرهنگي، سياسي كشور را به خود مشغول كرده است. در اين ميان كارشناساني معتقدند نبايد به طور خاص يك نفر را به عنوان شاعر ملي انتخاب كرد و همه شاعران، شاعران ملي هستند. اما جداي از اين نظريه، هر كشوري در تاريخ ادبيات خود يك شاعر برجسته دارد كه مي تواند او را به عنوان شاعر ملي برگزيند. اما اين كه بين تمام شاعران كدام يك يا كدام شاعران را مي توان انتخاب كرد بايد ابتدا به يك تعريف كامل و جامع رسيد. اين كه شاعر ملي بايد واجد چه خصوصياتي باشد كه او را از سايرين برجسته تر كند.
محمد شمس لنگرودي شاعر معاصر در تعريف شاعر ملي مي گويد: «شاعر ملي شاعري است كه به نيازهاي عاطفي يك ملت پاسخ دهد.»
او مي گويد: «شاعراني كه توانسته باشند به نيازهاي عاطفي مردم پاسخ دهند و مشغله ذهن مردم شوند، شاعران ملي هستند.»
بيشتر شاعران و كارشناسان شاعر ملي را بازتابنده روح جمعي يك ملت مي دانند. حافظ موسوي شاعر آشناي ديگري در اين باره مي گويد: «مفهوم شاعر ملي به خصوصياتي كه در شعر يك شاعر است برمي گردد. شاعر ملي شاعري است كه بتواند در شعر، ملت را به صورت يك جمع نشان دهد. شعر شاعر ملي بازتاب روحيه يك ملت است. اگر شاعري توانسته باشد، اعم از يك مقطع تاريخي يا در مسير طولاني تاريخ يك كشور، ويژگي هاي يك ملت را در اشعار خودش نشان دهد به طوري كه شعرش در هر كجاي دنيا خوانده شود، نشانگر عناصر ملي ملتي باشد؛ او شاعر ملي است.»
منوچهر آتشي نيز معتقد است: «شاعر ملي بايد توانسته باشد، مردم يك كشور را گرد مليت خود جمع كند و اگر چنين نباشد شاعر ملي نيست.»
عبدالعلي دستغيب نيز با اشاره به سادگي و روان بودن شعر ملي مي گويد: «شاعر ملي شاعري است كه شعرش در قهوه خانه ها، روستاها، كاخ سلطان و در بين طبقات مختلف جامعه خوانده شود و به احساسات عميق جامعه پاسخ دهد.»
به تعريف شاعران و كارشناسان شعر، شاعر ملي بايد بتواند ويژگي اي را به ادبيات ايران اضافه و بازتاب دهنده دردهاي اجتماع باشد.
از ديد بسياري از كارشناسان وجه غالب انتخاب يك شاعر به عنوان شاعر ملي تلاشي است كه در حفظ زبان و ادبيات يك كشور مي كند. دكتر ميرجلال الدين كزازي مي گويد: «شاعر ملي سخنوري است كه باعث ماندگاري فرهنگ مردمي باشد.»
منوچهر آتش نيز معتقد است: «آنچه يك شعر و شاعر را متمايز از ديگران مي كند، حفظ هويت زباني يك كشور است.»
با اين تعاريف همه كارشناسان معتقدند كه شاعر ملي بايد منعكس كننده روح جمعي يك ملت و نگهدارنده زبان و ادبيات آن مملكت باشد. اما در ميان شاعران ما كدام شاعر يا شاعراني چنين خصوصياتي را در شعر خود دارا هستند.
بسياري از كارشناسان و افراد درگير در ادبيات فارسي در پاسخ به اين سوال براي انتخاب شاعر ملي در كل تاريخ ايران بي هيچ كلام ديگري يك نام را بر زبان مي آورند: ابوالقاسم فردوسي.
جعفر مدرس صادقي نويسنده و محقق ادبيات فارسي مي گويد:« من تنها يك اسم را مي گويم اين اسم تمام پاسخ ها را در برمي گيرد، حكيم ابوالقاسم فردوسي.»
حافظ موسوي نيز مي گويد: «براي انتخاب يك شاعر در كل تاريخ ايران به عنوان شاعر ملي تنها به يك نام مي رسيم آن هم فردوسي است، چرا كه فردوسي، مساله اش، مساله هويت ملي بود.»
موسوي معتقد است: «در دوره تاريخي كه فردوسي ظهور مي كند و شاهنامه را مي نويسد، ملت ايران در آستانه يك تحول بزرگ است. ملتي كه با پيشينه تاريخي و فرهنگي و هنري درخشان دچار يك تحول عظيم شدند و از گوشه و كنار بعد از گذشت چند قرن سلطه بيگانه مي خواهند دور هم جمع شوند تا خودشان را تعريف كنند و به حيات جمعي خودشان ادامه دهند و هويت از دست رفته خود را به دست آورند. فردوسي در شعرش به اين تعريف نزديك شده است. تمام هويت هاي ايراني را بازتاب داده است. در حالي كه به نظر من نه مولانا نه سعدي و نه حافظ در اين مورد با او قابل قياس نيستند.»
محمود دولت آبادي نويسنده و داستان سراي ايراني نيز مي گويد: «شاعر ملي به قرار سابق است مگر غير از فردوسي شاعر ملي ديگري داريم.»
البته نظر ديگري نيز مورد شاعر ملي وجود دارد كه برخي از پژوهشگران و صاحب نظران به آن معتقد هستند، و آن اين كه حتي اگر يك نفر را شاعر ملي بدانيم، در هر عصر و دوره هم يك يا چند شاعر جداگانه مي توانند لياقت شاعر ملي بودن را داشته باشند.
دكتر سيد محمد دبير سياقي، معتقد است:«اگر چه اشعار فردوسي در زمان خودش باعث حفظ زبان فارسي شد. اما در زمان او مساله مليت وجود نداشت، پس نمي توان او را به طور خاص شاعر ملي دانست. رسيدن به تعبير شاعر ملي بعد از مشروطيت رواج يافت و نخستين كسي كه چنين لقبي گرفت عارف قزويني بود.»
محمد شمس لنگرودي نيز معتقد است: «درست است كه در زمان گذشته سعدي و فردوسي و حافظ به نيازهاي عاطفي مردم پاسخ داده اند، اما از مشروطيت همه چيز تغيير كرد و شاعران و هنرمنداني با معيارهاي ديگري وارد عرصه هنر و ادب شدند. در اين ميان عده معدودي بودند كه توانستند به نيازهاي عاطفي مردم پاسخ بدهند.»
شمس لنگرودي با اشاره به نام برخي از شعرا معتقد است: «سهراب سپهري، احمد شاملو و فروغ فرخزاد شاعر ملي هستند. حال اگر كسي فكر مي كند كه شخص ديگري شاعر ملي است بايد درباره آن بحث كرد كه بر اساس شاخصه هاي موجود به كدام نياز پاسخ داده و آيا وارد خلوت مردم شده است؟»
البته شمس لنگرودي در نهايت با اشاره به اين كه، احمد شاملو در ميان تمام شاعران ما جايگاه ويژه اي دارد، مي گويد: «شاملو تنها شاعري است كه در طول تاريخ ادبيات فارسي براي همه نسل ها شعر دارد. وقتي بچه هستيم «بارون مياد جرجر، رو پشت بوم هاجر» را مي خوانيم؛ بزرگ تر كه مي شويم «پرياي» شاملو را زمزمه مي كنيم، جوان تر كه هستيم و آبكي عاشق شده ايم، اشعار عاشقانه و آبكي او را مي خوانيم. وقتي هم كه پا به سن مي گذاريم از خواندن «در آستانه» شاملو آرام مي شويم. شاملو تنها شاعر تاريخ ادبيات است كه به نيازهاي مردم ايران در سنين مختلف پاسخ داده است.»
حافظ موسوي در تعريف شاعر ملي، در مقاطع كوچك تر و محدودتر مي گويد: «به نظر من شاعري كه روحيه يك ملت را در خودش بازتاب دهد، يا به عبارتي در شعر يك شاعر ويژگي هاي روح ملي يك ملت را ببينيم و آن شاعر عمده ترين مسايل ملي را بازگو كرده باشد، چنين شاعري، شاعر ملي است.»
با اين تعريف حافظ موسوي معتقد است: « فكر مي كنم از اين نظر نيما يك شاعر ملي است، براي اين كه تمام ويژگي هاي نوجوي مدرنيت ملت ايران را از مشروطه تا زمان خود در شعرهاي او مي بينيم. شعر نيما به يك عبارت، شكل نمايشي هنري بيان هنري از تمام دوره نوزايي ايران از مشروطه به بعد را شامل مي شود.»
البته به نظر حافظ موسوي شاملو را به دليل آن كه ويژگي ده هاي چهل تا شصت را در شعرهايش بازتاب داده و اخوان ثالث به دليل تجسم روحيه سرخورده بعد از ۲۸ مرداد، مي توانند شاعران ملي دهه هاي بعد باشند.
اما در اين ميان يك سوال پيش مي آيد كه شاعر ملي را چه كسي مي تواند برگزيند. صاحبنظران معتقدند شاعر ملي را مردم بايد برگزينند و اين گزينش در طول تاريخ از طرف مردم بيشترين پيوند را با نام حكيم ابوالقاسم فردوسي دارد.
دكتر ميرجلال الدين كزازي مي گويد: «آن روزي كه به نام روز شعر بايد نام بگيرد، بي هيچ گمان آراسته به نام فردوسي بايد باشد و اگر به نام كس ديگري ثبت شود يا از سرستيزه با فردوسي است كه ستيزه با او ستيزه با ادب پارسي است و يا از سر علاقه به شاعري خاص، كه آن هم نمي تواند دليل خوبي براي اين انتخاب باشد.»
اقتباس از آرشيو خبرگزاري ميراث فرهنگي
http://www.chn.ir/showarticle.asp?no=276
By Prince Ali

يادي از استاد مرتضي حنانه

يادي از استاد مرتضي حنانه

محمود خوشنام - کارشناس موسيقي

دست کم هشتاد سالي مي شود که موسيقيدانان پيشرو ايران در انديشه آن بوده اند که راهي سازگار براي چند صدايي ساختن موسيقي ملي خود پيدا کنند.
اين که گفتيم "راهي سازگار" براي آن است که موسيقي ايران با توجه به فواصل ويژه "ربع پرده" اي که در خود دارد نمي تواند با راه هاي تجربه شده غربي کنار بيايد.

يکي از موسيقيدانان ايراني که تا آخرين روزهاي زندگي، در جستجوي اين "راه سازگار" بود، "مرتضي حنانه" بود که بيست و پنجم مهر ماه سال جاري، ۱۵ سال از مرگ او مي گذرد.

مرتضي حنانه در سال ۱۳۰۱ در تهران و در خانواده اي اهل فرهنگ زاده شد. پدرش مهندس حنانه و مدير مدرسه "ثروت" بود و با اهل فرهنگ و هنر از جمله با "غلامحسين مين باشيان" رئيس وقت هنرستان عالي موسيقي آشنايي داشت. همين آشنايي سبب شد که فرزند خود را به هنرستان بفرستد تا موسيقي بياموزد.

اين درست زماني بود که تني چند از نوازندگان سازهاي بادي از چکسلواکي سابق براي تدريس به ايران آمده بودند و شاگرد مستعد مي طلبيدند.

مرتضي در اين ميان ساز بزرگ بادي "هورن" را برگزيد ولي آن را به تنهايي براي آينده خود کافي ندانست و بعدها براي فراگيري آهنگسازي، در کلاس ويژه پرويز محمود نام نوشت و به زودي چم و خم آهنگسازي و نيز رهبري ارکستر را از او آموخت.

هنگامي که در سال ۱۳۳۰ "پرويز محمود" و در پي او "روبيک گرگوريان " به آمريکا مهاجرت کردند، مرتضي حنانه، به جانشيني آن دو به رهبري ارکستر سمفونيک تهران برگزيده شد و اين آغاز موفقيت هاي بعدي او بود.

کنسرتي با همين ارکستر، در مراسم بزرگداشت ابوعلي سينا در تهران که مرتضي حنانه در آن نخستين تجربه آهنگسازي خود سوئيت شهر مرجان را به اجرا در مي آورد، بورس تحصيل و مطالعه در ايتاليا را براي او به ارمغان آورد.

راهي رم شد و در مدرسه موسيقي واتيکان به مطالعات خود در زمينه پوليفوني (چند صدايي) و آهنگسازي ادامه داد. بورس هجده ماهه به پايان رسيد، ولي مطالعات او ناتمام مانده بود. با تحمل همه دشواري ها ماند و هزينه معيشت را با کارهاي ديگري از جمله دوبلاژ فيلم هاي ايتاليايي به فارسي تأمين کرد تا سر انجام، زمان بازگشت به وطن فرارسيد.

ارکستر فارابي

مرتضي حنانه پس از بازگشت از اروپا مدت ها بي کار و سرگردان ماند تا آن که از سوي راديو ايران مأمور بنياد ارکستر بزرگ تازه اي شد که بتواند آثار بزرگ موسيقي را براي پخش از راديو فراهم آورد. ارکستري که نام " فارابي" موسيقيدان قرن سوم و چهارم ايران برآن نهاده شد.

پيدايش اين ارکستر و الزام براي آهنگسازي و تنظيم آهنگ هاي موجود، انديشه چند صدايي ساختن موسيقي ايران را در ذهن حنانه تقويت کرد و او را به تجربه هاي متعدد رسانيد.

از اين تجربه ها بود که تئوري معروف به "هارموني زوج" را به ميان آورد. به گفته او هارموني غربي روي فواصل "فرد" پايه گذاري شده. ازهمين روي با موسيقي ايران که عمدتا روي "زوج" ها حرکت مي کند سازگار نيست. او کوشيده است با پژوهش هايي چند ساله، شيوه هارموني زوج را براي موسيقي ايران تدوين کند، "چيزي که از ذات موسيقي کهن ايران بيرون کشيده شده است."

حنانه بعدها نظريه خود را در کتابي با عنوان گام هاي گمشده تشريح کرده است و کما بيش همين نظريات را در آفريده هاي خود از جمله کاکوتي و کاپريس براي پيانو و ارکستر که هردو پيش از انقلاب در جشن هنر شيراز به اجرا در آمده، اعمال کرده است.

موسيقي فيلم و ترانه

ارکستر فارابي، متاسفانه عمر درازي پيدا نکرد و در سال هاي پاياني دهه چهل منحل شد. حنانه پس از آن - با توجه به پيشينه آشنايي با سينما (در ايتاليا)- بيشتر به "موسيقي فيلم" روي آورد. موسيقي او براي بسياري از فيلم هاي سينمايي و سريال هاي تلويزيوني، موفقيت به همراه آورده است. از جمله مي توان از فيلم هاي فرار از تله، گرگ بيزار، قصه ماهان، سلام سرزمين من، موج و گليم و تيرباران ياد کرد.

موسيقي حنانه براي سريال معروف هزار دستان توانايي او را در تنظيم آهنگ هاي قديمي نشانه مي زند. او روي دو تم اصلي از دو پيش در آمد قديمي ( از ني داوود و موسي معروفي) موسيقي برانگيزاننده اي پديد آورده است.

مرتضي حنانه در سال هاي پيش ار انقلاب گرايشي نيز به کار روي "ترانه هاي روز" پيدا کرده بود. ملودي هاي ساده اين ترانه ها را با تکنيک آهنگسازي خود در مي آميخت و در واقع آن را تبديل به چيز تازه اي مي کرد، بسيار شنيدني تر از اصل. اين هنگامي بود که او به رياست شوراي موسيقي راديو ايران برگزيده شده بود. خود او گفته است:

"تنظيم ترانه هاي شهري را از آن روي قبول کردم که مي خواستم مردم ما از راه آنچه که خيلي دوست دارند با موسيقي "چند صدايي" آشنا شوند. اگر اينها را به صورت آهنگ هاي کلاسيک يا مدرن غربي عرضه مي کرديم کسي گوش نمي کرد و ثمري نداشت و اين بود که گفتيم زير تصنيف ها و ترانه ها "آکورد" بگذاريم يا آنها را به صورت "کنتر پوان" درآوريم، البته در حد گنجايش همان ملودي ها، و ببينيم تأثيرش چيست؟"

حنانه مي گفت نشانه هاي موفقيت اين کار را در همين موسيقي پاپ غربي مي توان ديد. چيزي که در غرب و شرق خيلي هواخواه پيدا کرده است و "در واقع نتيجه چند صدايي کردن ملودي هاست. نياز زمان ديگر با يک ملودي تنها برآورده نمي شود. بازي با اصوات تنوع بسيار به موسيقي مي بخشد. صداي واحد هر چقدر هم زيبا باشد مهارت و خلاقيت آهنگساز را نشان مي دهد."



باورهاي ديگر

مرتصي حنانه در زمينه هاي ديگر موسيقي نيز نظرات يکه و ويژه اي دارد که البته خيلي ها را خوش نمي آيد. مثلا به باور او:


نوازنده، هنرمند نيست تنها "مجري موسيقي است. شعر هنر است، نقاشي هنر است، آهنگسازي هنر است، ولي نوازندگي هنر نيست."


"موسيقي تا طفيلي شعر است، آن گونه که بايد پيشرفت نمي کند. وقتي از زير بار سنگيني شعر بيرون آمد، آن وقت تازه مي شود، موسيقي..."


"ايراني اصولا ذهن "تماتيک" ندارد و به "تم" و "گسترش" و اين چيزها توجه نمي کند. بيش از هر چيز به دنبال " ايجاز" و "تزئينات" است. ببينيد چه طور در شعر با يک جمله مي خواهد همه اسرار جهان را فاش کند:" چون پرده برافتد نه تو ماني و نه من" در موسيقي هم همين طور است و شايد از همين جاست که اينقدر به ملودي اهميت مي دهد....مي خواهد لب کلام را بگويد..."


" تقليد از آنچه که از اجدادمان ياد گرفته ايم هنر نيست، "سنت" است. "هدايت" چرا بزرگ است براي اينکه به دنبال "ليلي و مجنون" و "رستم و اسفنديار" و "شيخ اصفهان" نرفته است. امروزه اگر کسي بخواهد مثل حافظ و مولوي شعر بگويد، يک شاهي ارزش ندارد. اگر نيما، نيما مي شود براي آن است که فکرش را به کار مي اندازد و شيوه خاص خودش را پيدا مي کند..."

حرف آخر

با آنکه حرف ها و نظريه هاي مرتضي حنانه تأييد فراگير همه موسيقيدانان ايران را به دست نياورده، ولي همه آنان کوشش هاي پيگيرانه او را در يافتن راه هايي که سازگار براي نوسازي موسيقي ملي ستوده اند. مهم تداوم جستجو در راهيابي است. بگذريم که در زمانه ما در همه جاي دنيا قواعد نوسازي هنري در هم ريخته است. قاعده اي نيست که نشکسته و جاي به قاعده اي ديگر نسپرده باشد.

به جرأت مي توان گفت که رفته رفته به تعداد آهنگسازان، روش و شيوه پيدا شده است. معيار اصلي همانگونه که مرتضي حنانه نيز معتقد بود اين است که آنچه آفريده مي شود براي احساس آدمي خوشايند باشد.

نقل از سايت فارسي بي بي سي
http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2004/10/041013_ag-kh-hannaneh.shtml
by Prince Ali

خدمه تازه راهی ايستگاه فضايی شد

دو خدمه تازه ايستگاه بين المللی فضايی (آی اس اس) اوايل روز پنجشنبه سوار بر راکت سويوز، از قزاقستان راهی اين ايستگاه شدند
ليروی چيائو، فضانورد آمريکايی و ساليزان شاريپف، فضانورد روس که "گروه اکتشافی 10" را تشکيل می دهند از بايکور در قزاقستان راهی فضا شدند

راکت روسی در آستانه پرتاب به سوی ايستگاه فضايی
آنها روز جمعه در ايستگاه فضايی که در مدار زمين می گردد پهلو خواهند گرفت و پيش از تحويل گرفتن کنترل ايستگاه، برای مدت 10 روز با "گروه اکتشافی 9"، خدمه فعلی ايستگاه، کار خواهند کرد

چيائو و شاريپف سپس برای مدت شش ماه در ايستگاه فضايی تنها خواهند بود

البته يوری شارگين، فضانورد روس نيز در اين سفر آنها را همراهی می کند ولی با خدمه فعلی به زمين بازخواهد گشت

مشکلات فنی، اين پرواز را تاکنون دو بار به تاخير انداخته بود

خدمه تازه ايستگاه فضايی در آخرين کنفرانس خبری پيش از پرتاب، با هم صميمی به نظر می رسيدند


خدمه تازه ايستگاه فضايی پيش از پرتاب

چيائو به خبرگزاری رويتر گفت: شاليزان شخصی مهربان و انعطاف پذير است و برايم يک دوست واقعی شده است

وی که زبان روسی را بسيار روان صحبت می کرد گفت:سپری کردن شش ماه با او در ايستگاه واقعا مايه مسرت است

شاريپف در پاسخ گفت:ليروی از آن آدم هايی است که من در يک ماموريت خطرناک با خود پشت خطوط دشمن می برم

از زمان فاجعه انهدام شاتل کلمبيا در ماه فوريه 2003، فضاپيمای روسی سويوز تنها وسيله انتقال خدمه ايستگاه فضايی به آنجا و از آنجا به زمين بوده است

براساس آخرين تخمين ها فضاپيماهای آمريکايی شاتل احتمالا در ماه مه آينده بار ديگر به پرواز درخواهند آمد

روند احداث ايستگاه چند ميليارد دلاری فضايی فعلا تا زمان فعاليت مجدد شاتل ها و انتقال قطعات تازه به فضا معلق شده است

سايت فارسي بي بي سي

test your vision

In the picture below, can you find the other 4 wolves in the rocky cliffs?

In the picture below, do you see a skull or a couple?

A Strange Terrace is featured below

Look at this picture of some ancient ruins. Do you notice anything unusual about the mountains?

When you tilt the picture, you suddenly see a huge face.

Dr. Con Rea
Psychology Instructor
Douglas College

I hope you enjoy it.

M. K.

'اي ايران' پس از ۶۰ سال هنوز تازه و محبوب

ابوالحسن نجوا
برگرفته از سايت فارسي بي بي سي

بافت اين سرود و اشعار آن به گونه اي است که تمامي گروههاي سني از کودک تا بزرگسال مي توانند آن را اجرا کنند.

ارکستر موسيقي ملي ايران در آخرين جمعه مهر ماه (۲۳مهر) و در شصتمين سالگرد خلق سرود "اي ايران" بار ديگر اين سرود را در حضور ۷۰۰ تماشاگر در تالار وحدت تهران اجرا کرد.
فرهاد فخرالديني که رهبري ارکستر ملي را بر عهده داشت، پيش از اجرا از شصت ساله شدن "اي ايران" خبر داد که به گرمي از سوي حاضران استقبال شد چنانکه جمعيت حاضر در تالار وحدت همصدا با نوازندگان و خوانندگان ارکستر ملي، گروه کري ۷۰۰ نفره شکل دادند و سرود را مانند اولين اجراي آن در ۶۰ سال پيش دسته جمعي خواندند.

سرود اي ايران در ۲۷ مهر سال ۱۳۲۳ در تالار دبستان نظامي دانشکده افسري فعلي و در حضور جمعي از چهره هاي فعال موسيقي ايران متولد شد.

اين قطعه را روح الله خالقي آهنگساز نامدار روي شعري از حسين گل گلاب ساخت. ويژگي شعر اي ايران آن است که واژگان آن تنها از زبان فارسي است و واژگان بيگانه در آن راه نيافته است.

سرود اي ايران در فضايي حماسي و در آواز دشتي ساخته شده است. گفته مي شود که ملودي اصلي و پايه اي کار از برخي نغمه هاي موسيقي بختياري که از فضايي حماسي برخوردار است، گرفته شده است.

با پرداخت و تنظيم حرفه اي زنده ياد خالقي اين سرود در اجراي نخست به صورت کرخوانده شد، اما ساختار محکم شعر و موسيقي آن سبب شد تا در دهه هاي بعد خوانندگان مطرحي همانند غلامحسين بنان و نيز اسفنديار قره باغي آن را به صورت تکخواني هم اجرا کنند.

اگرچه نام بنان در موسيقي آوازي ايران شهرتي افسانه اي دارد، اما بسياري از کارشناسان موسيقي اجراي اسفنديار قره باغي را بهترين اجراي تکخوان از اين سرود مي دانند. قره باغي از صدايي پر و استوار برخوردار بود و بسياري از سرودهاي حماسي حاصل صداي وي است.

پاي اين سرود به سينما هم کشيده شد. در سالهاي پاياني دهه شصت ناصر تقوايي فيلمساز صاحب نام ايراني از زنده ياد حسين سرشار، خواننده صاحب نام موسيقي کلاسيک و اپرا، خواست نقش معلم سرودي را بر عهده بگيرد که به دانش آموزان سرود اي ايران را آموزش مي دهد.

اين فيلم که نام اي ايران را بر خود داشت در فضايي کميک ماجراي ساخت و اجراي اين سرود و همزمان وقوع انقلاب ايران را در يکي از شهرهاي کوچک شمالي به تصوير مي کشد.

درسالهاي اوليه پس از انقلاب اين سرود براي مدت کوتاهي به عنوان سرود ملي از راديو و تلويزيون پخش مي شد، ‍اما با سيطره گرايشهاي ضد ملي گرايي، اين سرود هم چند سالي از رسانه هاي داخلي ايران حذف شد تا اينکه در يک دهه اخير به تناوب از اين سرود در مناسبتهاي مختلف تاريخي استفاده شده و مي شود.

بافت اين سرود و اشعار آن به گونه اي است که تمامي گروههاي سني از کودک تا بزرگسال مي توانند آن را اجرا کنند. همين ويژگي سبب شده است تا اين سرود در تمامي مراکز آموزشي و حتي کودکستانها قابليت اجراداشته باشد.

ويژگي ديگر فراگيري اين سرود به لحاظ امکانات اجرايي است که به هر گروه ، يا فرد امکان مي دهد تا بدون ساز نيز آن را اجرا کنند. ضمن انکه در اين سرود تلفيق شعر و موسيقي نيز به شکلي استادانه صورت گرفته و موسيقي در نقطه هاي اوج و حماسي تر خود روي بيتهاي حماسي تر نشسته است.

اي ايران از چنان محبوبيت و عموميتي بين ايرانيان برخوردار است که شايد بتوان آن را سرود ملي غير رسمي ايران ناميد.

خريد يك دستگاه ماهواره كانالهاي فارسي ونصب آن در دانشگاه

هدف اوليه اينكار ايجاد محلي در دانشگاه است تا دانشجويان ايراني بتونن برنامه هاي فارسي مورد علاقه خود روببينن(مسابقات ورزشي،مراسم سال تحويل وغيره)از

قبلا سميرا خانم با دانشگاه صحبت كردند و مجوز نصب يك عدد ماهواره وتماشاي آن را از طريق تلويزيون اينترنشنال هوز گرفتند. با پرس و جوئي كه كرديم قيمت يكعدد ماهواره با نصب حدود ۳۵۰ دلار كانادا

هست (اگر كسي ارزانتر سراغ داره و ياميتونه اون رو نصب كنه به ما خبر بده) ، واسه همين تصميم گرفتيم از دوستاني كه قصد مشاركت دارن اسم نويسي كنيم واگه تعداد به حدنصاب معقولي رسيد كه به بچه ها فشارنياد(حد اكثر نفري ده دلار) اقدام به اين كار كنيم

دوستاني كه تمايل به مشاركت دارن لطفا نامشون رو در قسمت كامنت اضافه كنن ويا ا ز طريق ايميل

به ما خبر بدن zarggar@yahoo.com

بعضي از دوستان اطلاع دادن كه اگه از منترال بخريم بدون نصب ۲۰۰ دلار هست كه ممكنه كمي هم كرايه بهش بخوره

دوستاني كه تا به حال تمايل خود را براي مشاركت در خريد يك دستگاه ماهواره براي دسترسي به كانالهاي فارسي زبان ونصب آن در دانشگاه ابراز كرده اند عبارتنداز

ث۱.سميرا سعادت۲.آرش كاملي ۳.سارا علوي ۴. عليرضا بخشي

ث ۵.سمانه بخشي ۶.حميد تبريزي۷.بهرام زرگر۸.عليرضا گازراني۹.غلامرضا فتحي10.محمد کریمی11.شهاب سواری12.شیخ کشک الدین

ث13.مرتضی حسینی۱۴حميد رضا بهلولي15.صالح تائبی 16.شهاب باقر17.نوید معظمی18.هادی گلکاریه19.رضا

بهرام

خیر مقدم خدمت شیخ الشیوخ شیخ کشک الدین شاه توتی دارغوز آبادی

با عرض خیر مقدم خدمت شیخ الشیوخ شیخ کشک الدین شاه توتی دارغوز آبادی، که لطف فرمودند و این وبلاگ را قابل دانستند و گوشه ای از بیو خاطراتشان را در این ستون به رشته تحریر در آوردند

اگر چه خود را هیچ قابل نمی بینم تا جوابی در خور به ادیبی به فضالت و کفایت شیخ عزیزبدهم بهتر دیدم چند سطری در ارتباط با خاطرات ایشان بنویسم

قبل از هر چیز شیخ بزرگ رااز وجود توطئه گرانی در پوست تاریخ نویس انزار می دهم که ماوقع را اشتباه به سمع و نظر شیخ بزرگ رسانده اند

ص1.این سر زمین نه سرزمین کفر است که بهانه ایست برای عروج آسمانی انسانهای گریخته از طاعون.شیخ ما نیز

ازهمین طریق چند ساعتی را در عرش پرسه زده اند

ث2.اهالی این ولایت نه تنها وجود شیخ عزیزرا طوفانی برای خویش نمی پندارند، بلکه آنرا نسیمی روح بخش بر ای خویش می دانند

ق 3.آنچه را که به عنوان قر و... به سمع شیخ رساندند در واقع سماع درویشان است که بعد از عروج آسمانی انجام میدهند

در خاتمه توفیق روز افزون شیخ عزیز را از در گاه الهی خواهانیم
خوشخبر

حکايات زير خاکي- حکم اهل قر

شيخ کشک الدين شاه توتي حکيم اديب منجم و معروف به معلم چندم است که در سال چنداد و چند شمسي قمري در قريه شاه توت از توابع دارغوز آباد سفلي چشم به عرصه وجود گشود. هنوز چندي از حيات پربركتش نگذشته بود که طاعون گاوي تمامي اهالي شاه توت را به کام مرگ در کشيد ولي وجود مبارک شيخ از اين بلا جان سالم بدربرد. وي پس ازتحصيلات ابتدايي و متوسطه درشاه توت در سن ۶۳ سالگي به دارغوزآباد هجرت نمود تا در آنجا از محضر بزرگاني چون پشم الدين کشکولي و اشک الدين تبرزيني کسب فيض کند آنچه ميخوانيد گزيده اي از خاطرات گهربارشيخ است که بدست تاريخ نگاري مجهول الحال به رشته تحرير درآمده است.

آورده اند که شيخ کشک الدين شاه توتي جهت کسب علم و درک مدارج عالي راهي ديار غربت شد و رنج اقامت در ميان کفار را به جان خريد .از آنجا که درجات روحي و معنوي شيخ ما بر هيچ کس پوشيده نيست چنين از خود گذشتگي ها و جانفشاني ها يي از وي بعيد نيست باري شيخ بر طياره شد و پس از ساعتها عروج آسماني بلاخره خاک کفر را با قدوم مبارک خويش مزين فرمود.اما از آنجا که کفار ازحضور وي در ديار خويش واهمه داشتند و وجود قدرتمند شيخ را چون طوفاني سهمگين بر پيکر لرزان خود احساس ميکردند و چون بيد معلقي بر خود ميلرزيدند شروع به توطئه چيني کردند و براي اجراي مقاصد شوم خود از گروهي وطن فروش از خدا بي خبر استفاده نمودند

آري وطن فروشان به بهانه گذر بر ساحل کنار و گردهمايي دوستانه روز تعطيلي جهود (منظور همان روز شنبه است-مورخ) را انتخاب کردند و زن و مرد و پير و جوان و خرد و کلان بدنبال هم قطار که ما قصد تفريح و سياحت داريم شيخ ما که از عنفوان جواني در کار خنثي کردن انواع و اقسام دسايس و محترقات و منفجرات و... بود بلافاصله ازقصد شوم اين جماعت غافل آگاه شد و ضمن محکوم کردن عمل قبيح ايشان آنان را به معروف امر و ازمنکر نهي نمود. دريغ و صد دريغ که نصايح دلسوزانه شيخ در گوش اين جماعت از خدا بي خبر مزدور اجنبي بي تاثير بود ودر نهايت اين تصميم شوم به اجرا گذاشته شد.روز بعد از واقعه شير پاک خورده اي شرح ماوقع به نزد شيخ بردو چنين آغاز کرد که :يا شيخ گروه مشتمل بر چندين وچند نفر بود که جيره خواري و کفر از وجناتشان هويدا و دين و ايمانشان غلاف و خلاصه احوالشان معلوم بود (منظور همان معلوم الحال امروزي است-مورخ )همگي بر ساحل کناري شدند و زدند و خواندند و قر دادند و چه و چه . در يک کلام بگويم که اوضاع و احوال چنان قاراش ميش بود که زن را از مرد و مرد را از زن تميز نمي بود. به وقت ناهار <<چيکن فرنگي>> بر <<باربي کيو>> نهادند و چون سرخ پوستان بر دور آن حلقه زدند و مرغان بي نوا را نپخته بدندان کشيدند و جيغ و داد کردند و هورا کشيدند و

شيخ را كه ديگر توان شنيدن اين اوصاف نبود لرزشي در گرفت و زير لب شروع به نفرين کرد که اي جماعت فاشيست مزدور سرمايه دار..؟!! اي از خدا بيخبران رقاص اي خام خواران پخته نما خداوند شما را نبخشد که دين و ديانت را ملعبه قر و اطفار خود کرده ايد

شير خورده پاک سرشت لختي صبر کرد تا وردخواني شيخ نقصان گيرد سپس در لحظه اي مناسب مجددا لب به سخن گشود که :لازم به ذکر است که من حامل سهم الزکات اغذيه و اشربه آن روز به حضرت شيخ ميباشم

کشک الدين که انگار اين حرف زمهريري بر جهنم وجودش نشانده بود نيم خيز شد و گفت:اگر اين جماعت از سهم خمس و زکات سر در مي آوردند حکمشان متفاوت است.به ايشان بگوييد که در پرداخت خمس و زکات به اهل عبا هفتادو چند خير نهفته است که هر خير هفتادو چند گناه آنان را ببخشايد پس به قردادن ادامه دهند که پشتوانه مبرات مستحکمي دارند

و اينچنين بود که شيخ فتواي تاريخي حکم مشروط اهل قر را صادر نمود
م-مورخ درباري

اين اولين روز ماه اقتبر از سال دو هزارو چند ولادتي
قلب ديار کفار- اوتاوا

تیم فوتبال ایران 3-2 از سد قطر گذشت

سرويس ورزشي - فوتبال

ايران 3 (وحيد هاشميان دقيقه 8 و 89، آرش برهان79) ب

قطر 2 (بلال محمد 18 ، يحيي گل محمدي) ل

داور جيون شيول كيو (كره جنوبي) ب

تيم ملي فوتبال كشورمان در ديداري مهم برابر قطر در ورزشگاه الاتحاد دوحا، موفق به شكست 3 بر 2 اين تيم شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين ديدار وحيد هاشميان، بازيكن ارزشمند تيم ملي كشورمان موفق شد پس از مدت‌ها دوري از تيم ملي در ديداري حياتي دو گل سرنوشت‌ساز را براي ايران به ارمغان بياورد و آرش برهاني ديگر بازيكن جوان و آينده‌دار كشورمان در لحظات كوتاه خود دراين ديدار توانست با به ثمر رساندن گل تساوي اميد را به اردوي تيم ملي كشورمان بازگرداند.

تيم ملي فوتبال كشورمان در دقايق ابتدايي بازي با ارائه‌ بازي‌ برتر نسبت به حريف خود، توانست در دقيقه هشت بر روي حركت زيباي كريمي و شوت وحيد هاشميان، به گل نخست خود دست يابد.

پس از گل ايران اين تيم قطر بود كه با حركات خود،‌ دفاع نه چندان محكم تيم ملي كشورمان را آزمايش كرد تا اين كه در دقيقه 18، بلال محمد بر روي سانتر سيد علي بشير از سمت راست به گل تساوي دست يافت.

در ادامه‌ نيمه‌ نخست بازي در ميانه‌ ميدان جريان داشت، اما اين تيم ايران بود كه نبض بازي را در اختيار داشت و موقعيت‌هاي متعدد گل‌زني بوسيله مهاجمان با بي‌دقتي از دست مي‌داد.

مهم‌ترين موقعيت تيم ملي فوتبال كشورمان در نيمه‌ اول ضربه‌ ستار زارع بود كه با اختلاف بسيار كمي از كنار دروازه قطر به بيرون رفت

با شروع نيمه‌ دوم حملات پردامنه‌ تيم ملي ايران ادامه يافت، اما بر خلاف جريان بازي و بر روي يك ضد حمله پاس رو به جلو جلال محمد با اشتباه يحيي گل محمدي موجبات پيش افتادن تيم قطر را فراهم كرد

پس از اين گل حملات ايران ادامه يافت، تا اينكه آرش برهاني بازيكن تعويضي تيم فوتبال كشورمان با پاس تودر حسين كعبي، بازي را به تساوي كشاند

خداداد عزيزي ديگر بازيكن تعويضي تيم ملي ايران در دقيقه 88 گلي را به ثمر رساند كه توسط كمك‌داور دوم اين ديدار اين گل مردود اعلام شد

در لحظاتي پاياني و در دقيقه 89، پاس ديدني عزيزي به مهدوي كيا رسيد و اين بازيكن ارزشمند تيم ملي فوتبال كشورمان هاشميان را در موقعيت گل قرار داد كه اين بازيكن با هوش توپ را به سقف دروازه تيم قطر چسباند

با اين پيروزي صعود تيم ملي كشورمان به دور نهايي انتخابي جام جهاني 2006 در منطقه آسيا قطعي به نظر مي‌رسد

در ديگر ديدار اين گروه اردن در كشور لائوس توانست با نتيجه 3 بر 2 بر ميزبان خود چيره شود

داستان زوال

سينا سعدي
خانه اي روي آب
كارگردان و فيلمنامه نويس: بهمن فرمان آرا
فيلمبردار: محمود كلاري
بازيگران
رضا كيانيان،عزت الله انتظامي،هديه تهراني،...

خانه اي روي آب ساخته بهمن فرمان آرا پس از يك سال و اندي و در پي كشمكش هاي بسيار سرانجام نوروز امسال به صورت بي سروصدايي بر پرده سينماهاي تهران قرار گرفت. اين فيلمي است كه نابودي باورها و اعتقادت نسل هايي چند از قوم و ملتي را به تصوير مي كشد. ادگار آلن پو، نويسنده نامدار آمريكايي داستاني دارد با نام زوال خاندان آشر كه وضعيت هولناك نابودي يك خاندان در آن تصوير مي شود. بهمن فرمان آرا نيز كار سينمايي خود را با زوال خانداني آغاز كرد كه زماني بزرگ ترين و قدرتمندترين خاندان ايراني و در سلاله پادشاهي بود. شازده احتجاب داستان نابودي دودمان قاجار بود. سي سال پس از آن، او در خانه اي روي آب به از هم پاشيدگي ملتي مي پردازد كه در نظر او همه اركان آن در حال از دست رفتن است. خانه اي روي آب به نوعي همان درونمايه فيلم بوي كافور، عطر ياس را دارد كه چند سال پيش، كارگردان شازده احتجاب را به درون دنياي مورد علاقه اش، سينماي ايران بازگرداند.
با اين تفاوت كه اگر بوي كافور، عطر ياس به سرگذشت يك نفر به عنوان يكي از آحاد مردم ايران مي پرداخت، خانه اي روي آب به سرگذشت نسل ها و شايد ملتي مي پردازد كه او از ميان آن برخاسته و به آن عشق مي ورزد.استاندال مي گفت ما زندگي نمي كنيم بلكه در اميد زندگي روزگار مي گذرانيم. اين سخن شايد در زندگي بيشتر آدم ها و ملت ها صادق باشد.
فرمان آرا نيز پيش از اين اگر زندگي جاري را به باد انتقاد مي گرفت، اميد زندگي در آثارش جريان داشت اما اكنون ديگر حتي اميد را هم از دست داده است و در خانه اي روي آب مردمي را به تصوير مي كشد كه اميدي به آينده ندارند.فيلم داستان خاصي ندارد و اساسا براي داستان گويي ساخته نشده است. چيزهاي پراكنده اي سرهم شده اند تا شرايط زوال چند نسل را كه هم زمان و در يك دوران مي زيند بازگو كنند.دكتر سپيدبخت هر شب كلي پول از مطب پارو مي كند؛ خانه اش قصري است اما از زندگي بي بهره است.دكتر از همسرش جدا شده و او را با تنها فرزندشان به خارج از كشور گسيل كرده است.پدر دكتر (نسل پيشين) با آنكه دكتر خانه اي چند طبقه چون كاخ دارد، در خانه سالمندان اسير است.
پسر دكتر (نسل بعدي) كه با مادر مطلقه اش در خارج از كشور به سر مي برد، پس از پانزده سال نزد پدر باز مي گردد اما معتاد است و در همان بدو ورود در فرودگاه گرفتاري او آشكار مي شود.ژاله منشي دكتر سپيدبخت كه پدري معتاد و مفلوك دارد خانمان را ترك كرده و حتي به تلفن مادرش جواب نمي دهد.پسربچه ده ساله اي نيز در فيلم هست كه حافظ قرآن است اما در مي يابد كه پدر و مادرش دارند از عشق او به خدا و قرآن سوءاستفاده مي كنند. كودك معصوم و بي گناه چنان از قهر خدا مي ترسد كه به حال اغما فرو مي افتد.البته اين بخش از فيلم به دليل حذف باعث سردرگمي تماشاگر مي شود و رابطه كودك را با جامعه اطرافش به درستي القا نمي كند اما اساسا بين ماجراهاي گوناگون فيلم رابطه اي هم نمي توان جست وجو كرد الا همان بيهودگي و غرقه شدن در دنيايي كه ارزش ها و باورهايش نابود شده و در گرداب بي اعتقادي و اعتياد فرو غلتيده است، ارزش ها و باورهايي كه گهگاه در خلال گفت وگوهاي شكوه آميز بين دو نسل با آه و افسوس به خاطر مي آيند اما ظاهرا هيچ كس قادر به زنده كردن و برقرار كردن دوباره آنها نيست. همه در وضعيت و شرايطي ناگوار دست و پا مي زنند و راه به جايي نمي برند.فيلم نسل هاي سرگردان و معلق و پا در هوا و بي هدفي را به تصوير مي كشد كه عاقبت هيچ يك معلوم نيست و داستان هيچ يك نيز به سرانجام نمي رسد و سرنوشت هيچ يك بر تماشاگر معلوم نمي گردد زيرا كه اصلا هيچ كس جز نيستي عاقبت مشخصي ندارد كه معلوم تماشاگر شود.چيزهايي كه در خانه اي روي آب مي بينيم همان چيزهايي است كه هر روز در جامعه شاهد آنيم و در دوروبرمان مي گذرد اما همه از كنار آنها بي تفاوت رد مي شويم و كاري نمي كنيم. شايد همان طور كه كارگردان تصوير مي كند، كاري هم نمي توانيم بكنيم.

نقدي بر فيلم خانه اي روي آب ساخته بهمن فرمان آرا

فرهاد فتحي مقدم
comments@SiahSepid.com


"جاي هر بوسه شده زخمي
گوني رسته بهر راهي
نه سرشكي ز دل ابري
نه صدايي ز ته چاهي" ١

خانه اي روي آب ايستگاهي است براي آدمها. ايستگاهي براي آنهايي كه سهمشان از خدا را تا به انتها مصرف كرده اند وآنهايي كه خود از خود سهمي ندارند. مسافران اين ايستگاه چندان عجيب نيستند، نه سپيدند و نه سياه. انسانهايي هستند خاكستري كه طيف رنگشان آنقدر متنوع است كه هيچگاه به دنبال خاستگاهشان نمي گرديم، شايد چون آنها تمثال هايي از خود ما باشند ايستاده در برابر چشمانمان.

و اينبار قهرمان سفر ما آنقدر آدم بدي هست كه بتوانيم با او همذات پنداري كنيم! دكتر سپيد بخت (چه اسم با مسمايي) مجموعه اي است كامل از رذائل انساني به همراه اندك مايه اي از فضائل كه صد البته نيمه سياهش به نيمه سپيدش (ضلالش به كمالش) مي چربد. آنقدر آدم بدي است كه حتي يك فرشته را زير مي گيرد و تازه فرار هم مي كند. با اينحال هيچ گاه از او متنفر نمي شويم. شخصيت دكتر سپيد بخت ضعف هاي زيادي دارد كه آنها را مي بينيم اما در كنار آن خوبي هايش را هم هر چند اندك مشاهده مي كنيم و همين تماشاگر را در موقعيتي قرار مي دهد كه بتواند با او همدلي كند. همه ي ما مجموعه اي از نقاط ضعف هستيم كه پيوسته سعي در پنهان كردن آنها زير نقاب خوبي هايمان داريم. ولي در اينجا ما دكتر سپيد بخت خوب را مي بينيم كه تنها پسر پدرش است كه در ايران مانده و از او نگهداري مي كند و با مشكلات هم مي سازد و از سوي ديگر دكتري را مي بينيم كه خانه اي قصر گون دارد اما پدرش را به خانه سالمندان فرستاده است. زخم دست دكتر كه بر اثر تماس با فرشته ايجاد شده تاكيدي است بر سقوط لحظه به لحظه معنوي او و چركين شدن زخم (تشبيهش به كرم گذاشتن توسط دكتر) فرو رفتنش را لحظه به لحظه به ما گوشزد مي كند .

اما اين دنياي سياه تا به كجا ادامه دارد؟ تاريخ مصرف اين آدمها كي تمام مي شود يا اينكه كي تمام شده است؟ همه مسافران اين ايستگاه (ساكنان اين خانه) به گونه اي با مرگ در ارتباطند يا شايد بهتر است بگوييم در صف مرگ قرار دارند: همكار دكتر و عشق قديمي او (بيتا فرهي) سرطان دارد، دختري كه ايدز دارد (بهناز جعفري)، پدر پير دكتر كه در انتظار مرگ نشسته، پسردكتر كه معتاد تزريقي است، پسر حافظ قرآن كه در كماست و منشي دكتر كه عقيم است. تا كجا مي توان اين فضا را تحمل كرد؟ اگر هدف فيلم نمايش ساده ي مفاهيم اندوه باري چون مرگ، ريا، نااميدي ، تنهايي و زندگي بي ارزش روزمره است خب كه چه؟ فهميدن اينها كار چندان شاقي نيست و يك فيلم مستند عادي هم همين كارها را انجام مي دهد. اما فرمان آرا ايستگاه آخر را فراموش نكرده است. موضوع اين است كه دكتر سپيد بخت در انتها واقعا سپيد بخت شد! باور رستگار شدن دكتر براي تماشاگر كار مشكلي نيست چون او تا انتهاي فيلم دكتر را كاملا شناخته است و رستگار شدن او (به همراه مرگ نمادينش) چيز بعيدي به نظر نمي رسد. رستگاري او پايان اميد بخشي است براي داستاني كه يآس را دستمايه رسيدن به اميد قرار داده است و نور رستگاري را از ميان تارهاي تيره عنكبوت وعده مي دهد..

"همسايگان شتابان در مي رسند و
هيچ نمي بينند جز مردي تنها
خفته در بستري چركين
لبخند زنان علي رغم سوز زمستاني كه در اتاق مي پيچد
از جام هاي شكسته بدست بي نوايي
و به دست زمان" 2

"ما در ظلمت ايم
بدان خاطر كه كسي به عشق ما نسوخت
ما تنهاييم
چرا كه هرگز كسي ما را به جانب خود نخواند
ما خاموش ايم
زيرا كه ديگر هيچ گاه به سوي شما باز نخواهيم آمد" 3

سه نسل، ،سه نسل متناوب ومتفاوت هر كدام با دغدغه هاي خاص خود اما هر سه سرخورده و مايوس گويي واقعا قرار است هر كدام از ديگري انتقام عقده هاي كودكي خود را بگيرد. پدر دكتر (عزت الله انتظامي) هنوز هم بخاطر جمله پدرش (درباره مستقل شدن ) سرخورده است، دكتر سپيد بخت هم به خاطر حرفهايي كه پدرش در كودكي در مورد مادرش به او گفته مي خواهد از او انتقام بگيرد و ماني پسر دكتر(مهدي صفوي) هم هنوز پدرش را به خاطر نگرفتن او در كودكي به هنگام پريدن ( براي ريختن ترسش از ارتفاع) سرزنش مي كند واينرا دليل بي اعتمادي نسبت به پدر مي داند. بدين ترتيب هر يك ديگري را مقصر حال خود مي داند بي آنكه به خود نگاهي بياندازد. با اين وجود هنوز هم اين سه نفر تنها كساني هستند كه براي هم مانده اند و زبان هم را مي فهمند، پس به نوعي غرق شدن مسالمت آميز تن داده اند. ولي حالا قرار است يكي از آنها كه ما بهتر مي شناسيم يعني اينطور گمان مي كنيم رستگار شود و آن هم از طريق نسل چهارمي كه تا بحال اصلا او را اين سه نفر نشناخته اند. آنچه بر سر آن دو تاي ديگر مي آيد ديگر بر عهده فيلم ساز نيست. ما از اول قهرمان خود را شناخته ايم!

كودك حافظ قرآن نماينده نسلي است كه دارد مي آيد اما ازاو هم بازيچه اي ساخته اند براي كسب متاع دنيا نه وسيله اي براي رستگاري نسلهاي گذشته. درست است كه وسيله رستگاري دكتر سپيد بخت همين كودك است اما سرنوشت نسل او هم روشن نيست. فقط مي دانيم او با دكتر سپيدبخت است، همين.

"پدرا ن اما در پاسخ
با نگاهي از نفرت
سوي من مي نگرند
-با نگاهي كه به آهي مي ماند-
و به آرامي در كاسه ي سر
چشم هاشان را مي بينم
كه به حسرت مي جوشد
-مي كشد راه و فرو مي چكد آهسته به خاك-
و به حسرت مي ماسد و تمام!" 4

"به تمام بازمانده هاي من بگين
تو عزام قرمز تن شون كنن
چون هيچ معنايي و جود نداره
تو قضيه ي مردن من"5

بانوي سرنوشت اينبار در خانه ي سالمندان سرنوشت انسانها را مي بافد با گلوله هاي كاموايي كه هر كدام بخشي از زندگي را مي سازند: كامواي بنفش خانه سالمندان ياس و نااميدي، كامواي زرد مطب دكتر نفرت، كامواي سبز بيمارستان و اتاق كودك حافظ قرآن آرامش و نشاط و سر انجام كامواي قرمز، قرمز، قرمز.

خانه اي روي آب كلكسيون كاملي از بازيگران كارامد را در اختيار دارد كه آنها را درست هم به كار مي گيرد. كاري كه رضا كيانيان مي كند مثل هميشه فوق العاده است ( اولين بار است كه يك بازيگر ايراني براي يك نقش تا اين حد فيزيك بدني اش را تغيير مي دهد) و بقيه هم هر چند حضور كوتاهي دارند اما به زيبايي گام به گام سرنوشت انساني را مي سازند كه مي بايست رستگار شود. طراحي صحنه ژيلا مهرجويي قابل قبول و درخور توجه است ،چه مطب دكتر، چه اتاق پدر او در خانه سالمندان و مخصوصا خانه دكتر كه طراحي اش بي نظير است بخصوص در سكانسي كه شب دكتر تنها به خانه مي آيد و روبروي آينه براي خودش و به حال خودش اشك مي ريزد (اگر اين صحنه نبود اندكي هم به دكتر علاقه مند نمي شديم).

هر چند سايه ياس بر فراز فيلم پرواز مي كند ولي طنز لايه لايه فرمان آرا در ميان فيلم آنرا از يكنواختي نجات مي دهد مخصوصا در ديالوگهاي دكتر سپيد بخت. استفاده فرمان آرا از طنز بجا و صحيح است . در كل خانه اي روي آب را مي توان فيلمي براي همه در نظر گرفت، همه ما آدمهاي خاكستري. به هر صورت هر چه بود سر انجام دكتر سپيد بخت هم رستگار شد اما...

"قهر خدا مهر بر دلها و پرده بر گوشها و چشم هاي ايشان نهاد كه فهم حقايق و معارف الهي را نمي كنند و ايشان را در قيامت عذابي سخت خواهد بود. و گروهي از مردم منافق گويند كه ما ايمان آورده ايم به خدا و روز قيامت و حال آنكه ايمان نياورده اند. خواهند تا خدا و اهل ايمان را فريب دهند و حال آنكه فريب ندهند مگر خود را و اينرا از سفاهت نمي دانند. دل هاي آنان مريض است پس خدا بر مرض (جهل و عناد) ايشان بيافزايد و آنها را عذابي دردناك است بدين سبب كه دروغ مي گويند (و با اهل ايمان دورنگي و ريا و نفاق مي كنند"6


1.نصرت رحماني/ پايان/ كوچ و كوير
2.ژاك پره ور/ در احتضار
3.احمد شاملو/ از مرز انزوا/ هواي تازه
4.احمد شاملو/ پيغام/ مدايح بي صله
5..لنگستون هيوز/بيداري
6.ترجمه آيات 7 الي 10 سوره بقره